Raport o polityce prorodzinnej w UE, Polityka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->FU N D AC J ARE P U B L I K A Ń S K Aul. Kopernika 30, lok. 421, 00-336 Warszawatel./fax: +48 22 891 07 37, tel.: +48 512 435 471NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559Nr konta: 84 2490 0005 0000 4520 9156 1754www.republikanie.orgSpis treści ....................................................................................................................................................... 2I WSTĘP ........................................................................................................................................................... 3II FRANCJA .................................................................................................................................................... 5III WIELKA BRYTANIA ..................................................................................................................................... 8IV IRLANDIA ................................................................................................................................................. 11V SZWECJA .................................................................................................................................................. 14VI FINLANDIA ............................................................................................................................................... 17VII ESTONIA .................................................................................................................................................. 21VIII WĘGRY ................................................................................................................................................... 24IX NIEMCY .................................................................................................................................................... 27X HISZPANIA................................................................................................................................................. 302W ostatnich miesiącach, głównie pod wpływem propozycji reform systemu emerytalnego, wdyskusji publicznej w Polsce pojawia się coraz więcej głosów uświadamiających wyzwaniademograficzne jakie stoją przed naszym społeczeństwem. Wyniki ostatniego powszechnegospisu ludności ujawniające skalę ostatniej migracji zarobkowej oraz utrzymujący się od wielulat jeden z najniższych na świecie wskaźników dzietności zaczynają docierać doświadomości politycznych decydentów. Formułowane postulaty konieczności bardziejefektywnego prowadzenia polityki prorodzinnej rzadko jednak dotychczas przyjmują formękonkretnych propozycji. Nie mają charakteru całościowego, wprowadzającego kompleksowemechanizmy rzeczywiście poprawiające uwarunkowania ekonomiczne polskich rodzin. Przyokazji w dyskusji publicznej pojawia się wiele fałszywych uproszczeń sprzecznych zdoświadczeniami polityki prorodzinnej w krajach zachodnioeuropejskich, takich jak naprzykład tezy o nieuchronności negatywnych tendencji demograficznych uwarunkowanychprzemianami społecznymi czy nieskuteczności jakichkolwiek mechanizmów wsparcia dlarodzin.Zespół ds. Rodziny Fundacji Republikańskiej od swojego powstania w 2011 r. prowadziprace badawcze nad sytuacją demograficzną i polityką prorodzinną w Polsce i w innychkrajach europejskich. W 2012 r. celem Zespołu ds. Rodziny jest opracowanie dogłębnejanalizy dotyczącej tych kwestii, zawierającej nie tylko opis stanu istniejącego, ale takżepróbę sformułowania celów polskiej polityki prorodzinnej i konkretnych propozycjizmierzających do ich realizacji.Pierwszym etapem zmierzającym do przygotowania takiej analizy jest niniejszy raport.Zebrano w nim krótkie syntetyczne opracowania polityk prorodzinnych dziewięciu krajóweuropejskich.Dobór tych krajów determinowany był ich reprezentatywnością dlaposzczególnych typów polityk prorodzinnych wyróżnianych w opracowaniach teoretycznych(skandynawski,anglosaski,kontynentalny,południowoeuropejski),szczególnymiosiągnięciami w skuteczności powstrzymania negatywnych tendencji demograficznych wniektórych krajach oraz oryginalnością stosowanych w nich mechanizmów.Opisy polityk prorodzinnych poszczególnych krajów zawarte w niniejszym raporcie zostałyprzedstawione w zwięzły sposób z koniecznymi w takim przypadku uproszczeniami.Lepszemu zobrazowaniu polityk prorodzinnych mają służyć: osadzenie zagadnienia wsytuacji demograficznej danego kraju i przedstawienie skali nakładów finansowychponoszonych przez poszczególne państwa na wsparcie rodzin. Pomocne w tym zakresiema być równieżjednolite usystematyzowanie opisywanych mechanizmów politykiprorodzinnej w każdym opisywanym kraju w cztery grupy zagadnień:urlopówmacierzyńskich i wychowawczych,świadczeń pieniężnych, preferencji w systemachpodatkowych oraz świadczeń związanych z opieką zastępczą nad dziećmi. Opisy politykprorodzinnych prezentowane są według najbardziej aktualnych dostępnych danych (wwiększości przypadków z 2011 r.)Zaprezentowany raport stanowi pierwszą część większego projektu. Kolejnymi etapamibędą: szczegółowa analiza skuteczności poszczególnych rozwiązań, wyciągnięcie z niej3wniosków i przedstawianie postulatów legislacyjnych możliwych do zastosowania na polskimgruncie. W założeniu autorów raport ma stanowić użyteczne narządzie do dalszych praczmierzających do sformułowania efektywnej polskiej polityki prorodzinnej korzystającej zdoświadczeń krajów opisanych w niniejszym opracowaniu.41. Sytuacja demograficznaFrancja znajduje się w bardzo dobrej, jak na warunki europejskie, sytuacji demograficznej.Liczba ludności od wielu lat systematycznie rośnie (58 mln w 1990 r., 60,5 mln w 2000 r. iponad 65 mln w 2011 r.), a prognozy demograficzne przewidują utrzymanie tej tendencji wprzyszłości (według ostrożnych prognoz liczba ludności Francji ma wzrosnąć do 68 mln w2030 r. i ponad 71 mln w 2050 r.). Francja charakteryzuje się wysokim poziomem dzietności– obecnie oscylującym wokół 2,0. Poniższy wykres pokazuje ciekawą tendencję w tymzakresie – o ile do końca lat 70-tych wskaźnik ten spadał w tempie podobnym do średniejeuropejskiej, o tyle od lat 80-tych, a zwłaszcza 90-tych Francuzom udał o się go nie tylkoutrzymać na poziomie wyższym niż przeciętna w Europie, ale w istotny i - co ważne - stałysposób zwiększać. Okoliczność ta nakazuje ze szczególnym zainteresowaniemprzeanalizować stosowane we Francji mechanizmy polityki prorodzinnej.Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.2. Nakłady finansowe na politykę prorodzinnąFrancja charakteryzuje się najbardziej hojną wśród krajów Unii Europejskiej i wszystkichkrajów wysokorozwiniętych polityką prorodzinną. Według danych OECD za 2007 r. państwofrancuskie przeznacza ponad 3,7% PKB na rodzinę - wobec średniej krajów OECD napoziomie 2,2% PKB - łożąc istotne środki zarówno w formie zachęt podatkowych,bezpośrednich transferów pieniężnych jak i finansowania zastępczych form opieki naddziećmi w wieku przedszkolnym.5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]