Raport-o-turystyce-rowerowej-w-parkach narodowych, z chomika kondratowa
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZZAAKK££AADD OOCCHHRROONNYY ŒŒRROODDOOWWIISSKKAAIMG_0090.JPGIINNSSTTYYTTUUTT NNAAUUKK OO ZZIIEEMMIITTUURRYYSSTTYYKKAA RROOWWEERROOWWAAWW PPOOLLSSKKIICCHH PPAARRKKAACCHH NNAARROODDOOWWYYCCHHraportMMaarrcciinn KKoozziiee³³RRoowweerroowwaa œœcciiee¿¿kkaa eedduukkaaccyyjjnnaa „„MMiieettiiuu³³kkaa”” ww PPoolleesskkiimm PPaarrkkuu NNaarrooddoowwyymm ((ffoott.. MM.. KKoozziiee³³))Lublin, czerwiec 2011Spis treœci1. O projekcie……………………………………………………………………………………………………………..32. Wprowadzenie i cel badao………………………………………………………………………………………43. Metodyka badao……………………………………………………………………………………….……………84. Wyniki badao………………………………………………………………………………………………………….104.1. Analiza wyników badao ankietowanych…………………………………………………………………..104.2. Analiza stron internetowych…………………………………………………………………………………….325. Zestawienie tras rowerowych udostêpnionych do celów turystycznychrozporz¹dzeniem MŒ w zadaniach ochronnych PN (lata 2010-2011)……………………………396. Podsumowanie i wnioski…………………………………………………………………………………………487. Rekomendacje………………………………………………………………………………………………………..537.1. dla Parków Narodowych………………………………………………………………………………………….537.2. dla Departamentu Ochrony Przyrody Ministerstwa Œrodowiska……………………….……..548. Spis literatury………………………………………………………………………………………………………….569. Spis rycin…………………………………………………………………………………………………………………5710. Spis tabel………………………………………………………………………………………………………………5811. Za³¹czniki………………………………………………………………………………………………………………591. O projekciePoni¿szy raport jest prezentacj¹ wyników badao wykonanych w ramach projektu „Turystykarowerowa w polskich parkach narodowych”. Badania zrealizowa³ dr Marcin Kozie³ –pracownik naukowy Zak³adu Ochrony Œrodowiska Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu MariiCurie-Sk³odowskiej w Lublinie, za wiedz¹ i zgod¹ Departamentu Ochrony Przyrody –Ministerstwa Œrodowiska.Proces badawczy zosta³ podzielony na dwa etapy. Pierwszy etap polega³ na przygotowaniukwestionariusza ankiety i rozes³aniu go do wszystkich 23 parków narodowych w Polsce(grudzieo 2010 – styczeo 2011 roku). Po otrzymaniu wype³nionych ankiet (koniec lutego)przyst¹piono do opracowania iloœciowego wyników badao.Drugi etap to weryfikacja (ocena) stron internetowych Parków Narodowych orazdokumentów – Zarz¹dzeo Ministra Œrodowiska w sprawie zadao ochronnych dlaposzczególnych Parków Narodowych – za³¹cznika nr 5 – „miejsca udostêpniane w celachnaukowych, edukacyjnych, kulturowych, turystycznych i rekreacyjnych (oraz sposobu po³owuryb), z podaniem sposobów ich udostêpniania, oraz maksymalnej liczby osób mog¹cychprzebywad jednoczeœnie w tych miejscach”. Ten etap badao by³ realizowany od marca dokwietnia br.Poni¿ej przedstawiono zwiêz³y opis metodyki prac i celów realizowanych w trakcie badaoiloœciowych (etap I) i jakoœciowych (etap II).Raport po opracowaniu zosta³ przekazany (w formie elektronicznej) instytucjom rz¹dowym(Ministerstwu Œrodowiska, Generalnej i Regionalnym Dyrekcjom Ochrony Œrodowiska),organizacjom pozarz¹dowym zajmuj¹cym siê turystyk¹ oraz dyrekcjom Polskich ParkówNarodowych. Jest on te¿ dostêpny na stronie internetowej Zak³adu Ochrony Œrodowiska –www.zos.umcs.lublin.plRaport opracowano na podstawie wyników badao ankietowych przes³anych przez pracowników parkównarodowych. W trakcie porównania (weryfikacji) wyników ankietowych oraz dokumentów strategicznych(pochodz¹cych zw³aszcza z Ministerstwa Œrodowiska – Zarz¹dzenia w sprawie zadao ochronnych) – autorzauwa¿y³ liczne rozbie¿noœci. Swoje spostrze¿enia zawar³ w do³¹czonym do niniejszego opracowania – wpostaci Raportu niezgodnoœci – za³¹czniku nr 2.2. Wprowadzenie i cel badaoParki narodowe s¹ tworzone na mocy ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. 2004 nr 92 poz.880.) w celu zachowania ró¿norodnoœci biologicznej, krajobrazowej, przywróceniaw³aœciwego stanu zasobów i sk³adników przyrody oraz odtworzenia zniekszta³conych siedliskprzyrodniczych (art. 8, pkt. 2). Oprócz wiod¹cej funkcji ochronnej parki narodowe zgodnie zzapisami ustawy s¹ udostêpniane w celach naukowych, edukacyjnych, kulturowych,turystycznych, rekreacyjnych i sportowych w sposób, który nie wp³ynie negatywnie naprzyrodê w parku narodowym (art.12, pkt. 1). Koniecznoœd realizacji wszystkich tych funkcjijednoczeœnie wymaga bardzo rozwa¿nych dzia³ao ze strony s³u¿b odpowiedzialnych zaorganizacjê i zarz¹dzanie turystyk¹ w parkach narodowych.U¿ytkowanie turystyczne parków narodowych nie mo¿e byd dowolne, lecz powinno byddobrze zorganizowane, a czêsto nawet wyraŸnie ograniczane.W niektórych parkach trwaj¹ca wiele lat presja nadmiernej liczby odwiedzaj¹cych prowadziw wielu przypadkach do nieodwracalnych zmian w naturalnym œrodowisku. Sta³o siê to wwyniku przekraczania wskaŸników naturalnej ch³onnoœci (odpornoœci) siedlisk i turystycznejpojemnoœci udostêpnionych do zwiedzania obszarów.Od wielu lat obserwuje siê ci¹g³y wzrost liczby turystów odwiedzaj¹cych polskie parkinarodowe. Obecnie w Polsce mamy 23 parki narodowe (tab. 1.). Zajmuj¹ nieco ponad 1%powierzchni kraju (314 483,6 ha), wyró¿niaj¹ siê stosunkowo niewielkim obszarem (œredniawielkoœd parku narodowego w Polsce wynosi 13 673,2 ha) (ryc. 1.).Tab. 1. Liczba i powierzchnia parków narodowych w podziale na województwa (Ochrona œrodowiska 2010)WojewództwaLiczba parkównarodowychPowierzchnia[ha]w %powierzchniogólnejwojewództwana 1mieszkaoca wm2dolnoœl¹skie211 920,90,6041,47kujawsko-pomorskie––––lubelskie218 247,20,7384,40lubuskie213 642,80,98134,82³ódzkie172,40,000,28ma³opolskie2538 114,22,51116,01mazowieckie138 476,11,0873,77opolskie–podkarpackie246 629,32,61221,00podlaskie492 078,24,56771,88pomorskie226 185,91,43117,60œl¹skie3œwiêtokrzyskie17 626,40,6559,76warmiosko-mazurskiewielkopolskie417 961,70,2723,38zachodniopomorskie4113 528,50,5979,9723314 483,6Obiekty wykazano w województwie: 1- mazowieckim, 2 – podkarpackim, 3 – ma³opolskim, 4 - lubuskimryc 1.jpgRyc. 1. Powierzchnia polskich parków narodowych (Ochrona Œrodowiska 2010)Parki narodowe w 2009 roku odwiedzi³o ponad 11 mln osób. Liczba odwiedzaj¹cychposzczególne parki narodowe jest bardzo zró¿nicowana i wynosi od niespe³na 10 tys. osóbdo oko³o 2,2 mln (tab. 2.).Tab. 2. Liczba turystów odwiedzaj¹cych polskie parki narodowe w 2009 roku (Ochrona œrodowiska 2010)Park NarodowyLiczba turystóww tys.na 1 haBabiogórski66,719,7Bia³owieski190,018,1Biebrzaoski39,00,7Bieszczadzki350,012,0Bory Tucholskie60,013,0Drawieoski23,62,1Gorczaoski70,010,0Gór Sto³owych366,057,7Kampinoski1000,025,9Karkonoski2000,0358,4Magurski50,02,6Narwiaoski11,01,5Ojcowski400,0186,4Pienioski838,0357,2Poleski24,62,5Roztoczaoski100,011,8S³owioski386,417,9Œwiêtokrzyski183,024,0Tatrzaoski2195,0103,6Ujœcie Warty20,02,5Wielkopolski1200,0158,2Wigierski120,08,0Wolioski1500,0184,411193,335,59Ze wzglêdu na po³o¿enie w ró¿nych regionach kraju ka¿dy z 23 polskich PN reprezentujeodmienny typ krajobrazu, obejmuje ochron¹ czêsto inne ekosystemy i charakteryzuje siêró¿n¹ intensywnoœci¹ zagospodarowania. Wyró¿nia siê te¿ inn¹ frekwencj¹ turystów, a tak¿einnymi postawami i potrzebami mieszkaoców zamieszka³ych na ich terenie lub najbli¿szyms¹siedztwie. Ta odmiennoœd wymaga indywidualnego podejœcia oraz zró¿nicowanychregulaminów zwiedzania i zagospodarowania.Dla ustalenia najbardziej prawid³owych zasad u¿ytkowania turystycznego, które wminimalnym stopniu narusza³yby stabilizacjê chronionych ekosystemów – jak wykazuj¹dotychczasowe doœwiadczenia – znaczenie ma:• liczba turystów odwiedzaj¹cych park (zmiennoœd ruchu turystycznego w czasie – w ci¹guroku, kilku lat),• zachowania (postawy) turystów,• organizacja ruchu turystycznego (przebieg szlaków turystycznych),• sposoby zagospodarowania turystycznego, w tym g³ównie wyposa¿enie w elementyinfrastruktury przystosowuj¹ce i zabezpieczaj¹ce powierzchnie o najwiêkszej koncentracjiturystów (Wanda Staniewska-Z¹tek 2009).Ustawa o ochronie przyrody pozwala na wprowadzenie przepisów ograniczaj¹cychmo¿liwoœd poruszania siê po parkach narodowych. Jest ono z regu³y dopuszczalne nawyznaczonych trasach (szlak pieszy, rowerowy, konny lub narciarski, œcie¿ka przyrodnicza lubdydaktyczna, droga publiczna), a poza nimi – za zgod¹ organu administruj¹cego danymobszarem chronionym. W planie ochrony parku narodowego, a do czasu jego sporz¹dzenia –w zadaniach ochronnych, ustala siê miejsca, które mog¹ byd udostêpniane oraz maksymaln¹liczbê osób mog¹cych przebywad jednoczeœnie w tych miejscach (art. 12 pkt. 2).Przysz³oœd turystyki na terenach parków narodowych jest uzale¿niona ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]