RAPORT O STANIE RYNKU TELEKOMUNIKACYJNEGO - 2009r, GOSPODARKA I STATYSTYKA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
+
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego
w Polsce w 2009 roku.
Prezes
Urzędu Komunikacji Elektronicznej
Warszawa, czerwiec 2010
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2009 roku.
Spis treści
1.
WSTĘP ............................................................................................. 3
2.
DOSTĘP DO SIECI INTERNET ........................................................ 7
2.1. Charakterystyka rynku dostĘpu do sieci Internet ....................................................... 7
2.2. Porównanie cen detalicznych za dostĘp szerokopasmowy ...................................... 15
2.3. Porównanie rynków europejskich ............................................................................ 16
2.4. Rynek ISP – usługi dodatkowe ................................................................................ 18
2.5. Usługi hurtowego dostĘpu do strumienia bitów BSA .............................................. 19
2.6. Rynek hurtowego dostĘpu do infrastruktury sieciowej w stałej lokalizacji............. 21
2.7. Rynki wymiany ruchu IP.......................................................................................... 26
3.
TELEFONIA RUCHOMA................................................................. 28
3.1. Sytuacja rynkowa ..................................................................................................... 28
3.2. Ceny usług telefonii ruchomej ................................................................................. 35
3.3. Warunki współpracy miĘdzyoperatorskiej i dostĘpu w sieciach ruchomych........... 40
3.4. Porównania miĘdzynarodowe .................................................................................. 41
4.
TELEFONIA STACJONARNA......................................................... 44
4.1. Sytuacja rynkowa ..................................................................................................... 44
4.2. Porównanie cen detalicznych w telefonii stacjonarnej............................................. 55
4.3. Współpraca miĘdzyoperatorska ............................................................................... 67
4.4. VoIP ......................................................................................................................... 68
4.5. Substytucja usług...................................................................................................... 71
4.6. Porównania miĘdzynarodowe .................................................................................. 74
5.
KLUCZOWE WYDARZENIA I ZMIANY NA RYNKU W 2009 .......... 76
5.1. POROZUMIENIE ZAWARTE PRZEZ TP S.A. Z PREZESEM UKE .................. 76
5.2. MEGAUSTAWA - ROZWÓJ INFRASTRUKTURALNY KRAJU ...................... 76
5.3. KONWERGENCJA USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH ............................... 79
6.
WNIOSKI ........................................................................................ 86
2
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2009 roku.
1. WSTĘP
Rok 2009 pokazał, Ŝe rynek telekomunikacyjny jak niemal Ŝaden inny, zmienia się szybko
i to zarówno pod względem technologicznym jak i pod względem wymagań klientów. Ubiegły
rok pokazał równieŜ, jak waŜne i niezbędne są działania regulacyjne w obszarze
telekomunikacji.
Technologia informacyjna zyskuje coraz więcej na
znaczeniu, nasze
codzienne Ŝycie jest juŜ pełne bitów i bajtów, a wyzwania telekomunikacyjne przyszłości są
ogromne. Wszyscy uczestnicy rynku są zgodni, Ŝe obecnie najistotniejszą sprawą w branŜy
telekomunikacyjnej jest stworzenie odpowiednich warunków inwestycyjnych, tak aby
całkowicie wyeliminować wykluczenie cyfrowe. RównieŜ właściwa regulacja
całego sektora
ma ogromne znaczenie dla dostępności usług szerokopasmowych w przyszłości.
Dokument ten pokazuje zmiany jakie zaszły na rynku telekomunikacyjnym - zarówno te
dotyczące trendów technologicznych, cenowych jak równieŜ wzrostu fizycznej dostępności
usług - oraz stanowi krótki przegląd działań regulacyjnych.
NajwaŜniejsze wydarzenia i wyniki rynku telekomunikacyjnego w 2009 roku
Od 2006 r. celem działań Prezesa UKE jest efektywne uregulowanie funkcjonowania
operatorów posiadających znaczącą pozycję na rynkach w przypadkach, gdy pozycja ta
moŜe wpływać na prawnie chronione interesy konkurentów i konsumentów. W ostatnich
latach, szczególnie 2008-2009, waŜnym elementem działań Prezesa UKE stały się zadania
związane z inwestycjami infrastrukturalnymi, w których Prezes UKE podjął inicjatywę
legislacyjną oraz wystąpił z kilkoma inicjatywami wspierającymi wydatkowanie środków UE
na budowę sieci szerokopasmowych. Aczkolwiek polityka infrastrukturalna nie jest zadaniem
regulatora, apele rynku o zaistnienie takiej polityki i sygnalizowana przez beneficjentów
programów operacyjnych potrzeba stworzenia centrum kompetencyjnego spowodowały, Ŝe
Prezes UKE jako organ posiadający wyspecjalizowane słuŜby podjął się wypełniania luki
w inicjatywach administracji publicznej i przyjął na siebie kolejno: odpowiedzialność za
rozpatrywanie odwołań wnioskodawców w PO IG 8.4., kontrolę prawidłowości wykonywania
zobowiązań beneficjentów PO IG 8.4., stworzenie forum społecznościowego - Krajowe
Forum Szerokopasmowe oraz prowadzenie jego portalu, aktywną współpracę z innymi
instytucjami przy inwentaryzacji zasobów infrastrukturalnych, inicjatywę legislacyjną ustawy
o wspieraniu rozwoju sieci i usług telekomunikacyjnych, a takŜe opracował i podjął się
prowadzenia projektu systemowego, koordynującego i wspierającego działania
beneficjentów RPO, PO RPW, PO IG 8.3. i 8.4. oraz innych potencjalnych projektów
związanych z rozwojem sieci szerokopasmowych.
Za najwaŜniejsze regulacyjne wydarzenie minionego roku uznaliśmy zawarcie w dniu
22 października Porozumienia TP S.A. - Prezes UKE, na mocy którego Telekomunikacja
Polska S.A. zobowiązała się do podjęcia konkretnych działań mających na celu poprawę
współpracy pomiędzy TP a operatorami alternatywnymi oraz do prawidłowego wykonywania
wszystkich nałoŜonych na Spółkę obowiązków regulacyjnych. Ponadto TP zobowiązała się
do wyodrębnienia ze swojej struktury części zajmującej się świadczeniem usług hurtowych
oraz do ograniczenia dyskryminującego przepływu niedozwolonych informacji zarówno
wewnątrz samej spółki, jak i pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład Grupy TP. Jednym
z najwaŜniejszych postanowień Porozumienia jest zobowiązanie do wybudowania lub
zmodernizowania co najmniej 1,2 miliona łączy szerokopasmowych, które to zobowiązanie
wpisuje się w pozostałe infrastrukturalne inicjatywy Prezesa UKE.
Jak wspomniano, waŜnym procesem w roku 2009 były prace nad projektem ustawy
o wspieraniu rozwoju sieci i usług telekomunikacyjnych zakończone jej uchwaleniem przez
Sejm w dniu 7 maja 2010 r. Stan infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce, a takŜe jej
dostępność i zasięg, nadal jest na bardzo niskim poziomie, zwłaszcza na tle innych państw
członkowskich UE. Stan ten wymagał ingerencji ustawodawczej, czego skutkiem jest
wspomniana ustawa.
W 2009 roku prowadziliśmy równieŜ wiele postępowań regulacyjnych, mających na celu
wspieranie równoprawnej i skutecznej konkurencji, rozwoju i wykorzystania nowoczesnej
3
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2009 roku.
infrastruktury telekomunikacyjnej oraz zapewnienia uŜytkownikom końcowym maksymalnych
korzyści w zakresie róŜnorodności, cen i jakości usług telekomunikacyjnych. Do
najwaŜniejszych zaliczyć naleŜy rozpoczętą analizę hurtowego rynku dostępu
szerokopasmowego (BSA). Od wyników tej analizy uzaleŜniamy częściową deregulację
rynku na obszarach, na których oprócz operatora zasiedziałego, swoją infrastrukturę
posiadają takŜe inni operatorzy telekomunikacyjni. Ponadto, rozpoczęte zostały prace nad
decyzjami regulacyjnymi dla nowego rynku – zakańczania krótkich wiadomości tekstowych
SMS, które rozwiąŜą istniejące na tym obszarze problemy, takie jak antykonkurencyjne
zawyŜanie stawek za zakończenie SMS przez operatorów sieci ruchomych. W 2009 roku
wydaliśmy takŜe szereg decyzji regulacyjnych, m.in. dla rynku zakańczania połączeń
w sieciach stacjonarnych i ruchomych, co zwiększa przejrzystość rynku i stabilizuje poziom
stawek, jednocześnie dając moŜliwość rozwoju dla operatorów dopiero rozpoczynających
działalność telekomunikacyjną.
Wartość rynku usług telekomunikacyjnych
Zgodnie z danymi uzyskanymi od przedsiębiorców, wartość polskiego rynku usług
telekomunikacyjnych mierzona wielkością przychodów ze sprzedaŜy usług trzech głównych
segmentów (telefonii stacjonarnej, telefonii ruchomej i dostępu do Internetu) w 2009 roku
wyniosła ponad 42 miliardy złotych i była niŜsza o 4% w stosunku do roku poprzedniego.
Zmniejszenie wartości całego sektora telekomunikacyjnego jest wynikiem znacznego spadku
wartości rynku telefonii stacjonarnej. Wyjątkiem w segmencie stacjonarnym są usługi
świadczone w technologii VoIP z których przychód w 2009 r. w stosunku do roku 2008
wzrósł prawie o 35%. Spadek wartości rynku związany jest takŜe z intensywną regulacją
MTR, słabym wzrostem wartości (mającego dodatkowo właścicielskie problemy) rynku
mobilnego i brakiem biznesowej odpowiedzi ze strony rynku komórkowego na tak
postawione wyzwania.
Dostęp do Internetu
·
Wartość polskiego rynku usług dostępu do sieci Internet zarówno stacjonarnych jak
i mobilnych w 2009 roku wynosiła 4,07 miliarda złotych.
·
W 2009 r. zauwaŜalna była wśród największych operatorów tendencja do znacznych
obniŜek cen w oferowanych promocjach, a takŜe duŜy nacisk na promocję usług
łączonych w pakiety.
·
W roku 2009 nadal najpopularniejszą formą dostępu do sieci Internet
w gospodarstwach domowych była usługa neostrada tp oparta na technologii DSL.
·
Dostęp szerokopasmowy do sieci Internet świadczą trzy grupy przedsiębiorców.
Pierwsza to operatorzy sieci stacjonarnych i operatorzy sieci telewizji kablowych. Do
drugiej grupy zaliczali się operatorzy sieci mobilnych (MNO). Trzecia grupa to
dostawcy Internetu świadczący usługi abonentom za pomocą innych technologii
dostępowych głównie Ethernet i bezprzewodowych.
·
Prawie 55% gospodarstw domowych gospodarstw posiadało dostęp
szerokopasmowy do sieci Internet.
·
Liczba stałych łączy szerokopasmowych w przeliczeniu na 100 mieszkańców
wyniosła 13,6% natomiast dla dostępu mobilnego 5,5%.
·
Liczba stacjonarnych łączy szerokopasmowych wyniosła 5,16 milionów. Względem
2008 roku przybyło ich 720 tysięcy dając przyrost o około 16,3%
·
W przypadku dostępu do Internetu realizowanego poprzez sieć mobilną 2G/3G
w 2009 roku liczba uŜytkowników była prawie dwukrotnie wyŜsza niŜ rok wcześniej
i wyniosła około 2,1 miliona co stanowi przyrost w stosunku do roku poprzedniego
o 98%.
4
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2009 roku.
UŜytkownicy Internetu stacjonarnego korzystali z usług o większej przepływności niŜ
rok wcześniej. Na koniec 2009 roku 66,4% stacjonarnych łączy szerokopasmowych
dostarczało usługę dostępu do Internetu o przepływności poniŜej 2 Mbit/s. W 2008
było to 82%. Obserwowany spadek o 15 punktów procentowych jest pozytywnym
zjawiskiem, gdyŜ w efekcie wzrosła liczba łączy z dostępem do Internetu
o przepływnościach z przedziału od 2 do 10 Mbit/s. W 2009 roku stanowiły one około
29,3% wszystkich łączy ze stacjonarnym dostępem do Internetu, co oznaczało wzrost
o prawie 13 punktów procentowych względem ubiegłego roku. Przybyło równieŜ łączy
szerokopasmowych z usługą szybszą niŜ 10 Mbit/s, ich udział w zestawieniu
całkowitym wzrósł z 2% do 4,3 %.
Telefonia ruchoma
·
W 2009 roku na krajowym rynku telefonii ruchomej swoją działalność rozpoczęło
dwóch kolejnych operatorów: CenterNet (CenterNet Mobile, wRodzinie). oraz
Mobyland Sp. z o.o. Działalność zakończyła spółka Wirtualna Polska S.A. (WPmobi)
– MVNO w kooperacji z PTK Centertel Sp z o.o.
·
W zakresie struktury, 2009 rok nie przyniósł większych zmian w porównaniu
z poprzednimi latami, z wyjątkiem systematycznego wzrostu udziału P4 Sp. z o.o.
w rynku. Udział rynkowy pozostałych uczestników (MVNO oraz dwóch MNO) nie
przekroczył w Ŝadnej z kategorii 1%.
·
Średnie ceny usług telefonii ruchomej oferowanych przez krajowych operatorów
telefonii ruchomej uległy obniŜeniu.
·
Wartość rynku telefonii ruchomej w 2009 roku mierzona przychodami operatorów
z usług detalicznych wyniosła około 18,6 miliardów złotych i była wyŜsza o 1,6%
w stosunku do roku poprzedniego
W 2009 roku było 44,8 milionów aktywnych kart SIM, co oznacza, penetrację na
poziomie 117,4%. Utrzymał się zatem (i nadal rośnie) trend posiadania więcej niŜ
jednego aktywnego numeru na uŜytkownika.
Telefonia stacjonarna
·
Wartość rynku telefonii stacjonarnej wykazuje od kilku lat tendencję spadkową.
W 2009 r. spadek wartości wyniósł około 15%, natomiast na przestrzeni lat 2005-
2009 zaobserwowano spadek wielkości przychodów ze świadczenia usług telefonii
stacjonarnej aŜ o 45%.
·
W 2009 roku utrzymała się tendencja z lat poprzednich zwiększania udziałów w rynku
przez operatorów alternatywnych, na koniec 2009 roku udział ten wyniósł prawie 29%
pod względem całkowitych przychodów osiąganych ze świadczenia usług telefonii
stacjonarnej.
·
Pod względem przychodów ze sprzedaŜy usług głosowych w telefonii stacjonarnej
Telekomunikacja Polska S.A. pozostaje liderem rynku. Spośród operatorów
alternatywnych największy udział nadal posiadała Netia a kolejną pod tym względem
była Telefonia Dialog.
·
Pod względem liczby łączy abonenckich w 2009 r. równieŜ nie nastąpiły znaczące
zmiany, największy udział posiadała Telekomunikacja Polska S.A., wynosił on ponad
73%.
W 2009 roku operatorzy alternatywni zyskali 3,5% rynku mierzonego liczbą łączy
abonenckich ich udział wyniósł 26,6% i wzrósł w stosunku do roku poprzedniego
o ponad 15%.
Na skutek malejących cen na rynku połączeń głosowych oraz spadającego zainteresowania
usługami telefonii stacjonarnej, operatorzy telekomunikacyjni koncentrują się na
maksymalizowaniu przychodów z segmentu abonamentu. Coraz powszechniejsze są taryfy
5
·
·
·
[ Pobierz całość w formacie PDF ]