Raport Jak uwolnic przedsiebiorczosc FINAL, Polityka, Forum Obywatelskiego Rozwoju
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
www.tydzienprzedsiebiorczosci.pl
Autorzy:
Jarosław Kantorowicz
Dariusz Żuk
(rozdział 5)
Redakcja:
Wiktor Wojciechowski
W pracach nad raportem wykorzystano materiały przygotowane przez Alinę Warzechę-Wocką.
W rozdziale 2 wykorzystano wyniki badań przeprowadzonych w październiku 2008 roku
na potrzeby niniejszego raportu przez firmę MillwardBrown SMG/KRC.
Raport zawiera tezy, odzwierciedlające osobiste poglądy ich autorów i powstałe niezależnie
od instytucji, z którymi autorzy mogą być powiązani, lub które w innych okolicznościach
reprezentują.
opracowanie graficzne i skład:
marfolio
Warszawa, listopad 2008
Sponsor strategiczny FOR
SpiS tReśCi
Synteza
4
1.
Wprowadzenie
6
2.
Jakie bariery hamują rozwój przedsiębiorczości w polsce?
7
3.
instytucjonalne bariery dla rozwoju przedsiębiorczości w polsce
9
3.1.
Rozpoczynanie działalności gospodarczej
9
3.2. płacenie podatków
12
3.3. Dochodzenie należności z umów
15
3.4. Upadłość działalności gospodarczej
17
3.5. Uzyskiwanie pozwoleń budowlanych
19
3.6. Zatrudnianie i zwalnianie pracowników
22
3.7.
Reforma otoczenia regulacyjnego w polsce
23
4.
Jak bariery w rozwoju przedsiębiorczości szkodzą gospodarce
– przegląd wyników badań empirycznych
27
5.
Jak uwolnić przedsiębiorczość w polsce?
28
5.1.
Czy przedsiębiorczości można nauczyć w szkole?
28
5.2. preinkubacja – testowanie pomysłów biznesowych
30
5.3. inkubacja – model najlepszych proinnowacyjnych usług dla młodych firm
32
5.4. Finansowanie rozwoju przedsiębiorczości
35
6.
Rekomendacje dla polityki gospodarczej
36
Bibliografia
38
Jak uwolnić przedsiębiorczość w polsce
?
4
Synteza
Spośród pięciu głównych barier dla rozwoju przedsiębiorczości w polsce, aż cztery odnoszą się
do warunków stwarzanych przez państwo. Są to w kolejności wysokie podatki (50 proc.), uciąż-
liwe relacje z organami administracji, jak np. urzędem skarbowym, ZUS (33 proc.), zmienność
przepisów prawa (30 proc.) i niska jakość prawa (18 proc.). takie wnioski wynikają z badania
ankietowego, które w październiku 2008 roku specjalnie na potrzeby niniejszego raportu prze-
prowadziła firma MillwardBrown SMG/KRC.
Badania empiryczne dowodzą, że restrykcyjne regulacje prawne hamują rozwój przedsiębior-
czości. przykładowo, im bardziej czasochłonne i kosztowne są formalności związane z roz-
poczynaniem działalności gospodarczej, tym mniej osób decyduje się na założenie własnej
firmy. Według rankingu Doing Business 2009 otoczenie regulacyjne w polsce jest najmniej
przyjazne dla rozwoju przedsiębiorczości w całej Ue, nie licząc Grecji, która zajmuje ostatnie
miejsce w rankingu.
Raport Banku światowego wskazuje czynniki, które powodują, że prowadzenie działalności go-
spodarczej w polsce jest znacznie trudniejsze niż w innych krajach Ue.
po pierwsze, aby w polsce założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością należy obligatoryjnie
wypełnić 10 formularzy, a cała procedura pochłania przeciętnie aż miesiąc. W relacji do pKB na
mieszkańca, koszty założenia firmy w irlandii są 65-krotnie niższe niż w polsce. Minimalna wysokość
kapitału zakładowego dla spółek z o.o. jest w polsce ponad 5-krotnie większa niż na Węgrzech.
po drugie, skomplikowane przepisy podatkowe i liczba płaconych danin sprawiają, że rozlicze-
nie z fiskusem pochłania wiele cennego czasu. polski system podatkowy jest jednym z najbar-
dziej uciążliwych w porównaniu do wszystkich krajów na świecie. polski przedsiębiorca prowa-
dzący spółkę z o.o. musi dokonać rocznie aż 40 płatności podatkowych, które pochłaniają mu
przeciętnie ponad 400 godzin. Dla porównania, w Nowej Zelandii liczba płatności podatkowych
w roku wynosi tylko 8, a w irlandii 9. Rozliczenie z fiskusem zajmuje w tych krajach nie więcej niż
80 godzin rocznie. Obciążenia podatkowe w spółkach z o. o. pochłaniają w polsce przeciętnie
ponad 40 proc. zysku.
po trzecie, wyegzekwowanie należności w polsce oznacza dla przedsiębiorcy przebrnięcie przez
gąszcz 38 procedur, których realizacja trwa przeciętnie 830 dni, czyli ponad dwa lata i trzy mie-
siące. przykładowo, na Litwie i Łotwie należność z umów można odzyskać odpowiednio o 620
dni i 550 dni szybciej niż polsce.
po czwarte, proces upadłościowy trwa w polsce przeciętnie 3 lata, tj. np. 6-krotnie dłużej niż
w irlandii. Koszty przeprowadzenia upadłości pochłaniają w polsce ok. 20 proc. wartości majątku
firmy. przykładowo, w irlandii i estonii koszty upadłości są o połowę niższe niż w naszym kraju.
przeciętna części długu, którą udaje się odzyskać kredytodawcom w wyniku prowadzonego po-
stępowania upadłościowego wynosi w polsce tylko 29 proc. to bardzo mało w porównaniu np.
do irlandii, gdzie z majątku upadłej firmy udaje się odzyskać przeciętnie 87 proc. należności.
po piąte, przepisy budowlane w polsce należą do jednych z najbardziej uciążliwych w porównaniu
do wszystkich krajów na świecie. Budowa magazynu w polsce wymaga przebrnięcia przez 30 pro-
cedur, których realizacja trwa przeciętnie ponad 11 miesięcy. Dla porównania, czas potrzebny na
zdobycie pozwoleń budowlanych w estonii trwa niecałe 4 miesiące, a w irlandii 6 miesięcy.
po szóste, regulacje dotyczące czasu pracy oraz warunków zatrudniania i zwalniania pracow-
ników są w polsce bardziej restrykcyjne niż w krajach, które się rozwijają najszybciej. Aby upo-
dobnić rynek pracy w polsce do tygrysów gospodarczych należy m.in. ułatwić stosowanie
5
Jak uwolnić przedsiębiorczość w polsce
?
elastycznych form organizacji pracy, ograniczyć obowiązki przechowywania dokumentacji pra-
cowniczej, znieść obowiązek informowania związków zawodowych o zamiarze wypowiedze-
nia umów o pracę i ograniczyć zakres szczególnej ochrony pracowników przed rozwiązaniem
umowy o pracę.
Gdyby udało się przeprowadzić w polsce kilka prostych reform otoczenia regulacyjnego go-
spodarki (tj. obniżyć kapitał zakładowy do 5 tys. zł, wprowadzić system tzw. „zero okienka”,
zmniejszyć do 24 formalności podatkowe i czas związany z ich rozliczaniem do 366 godzin, zre-
dukować liczbę wniosków budowlanych do 20 oraz przeciętny czas ich rozstrzygania do 237
dni), nasz kraj awansowałby z 76 na 52 pozycję w ogólnym rankingu przyjazności otoczenia
gospodarczego. Gdyby do tego dołożyć całkowite zniesienie obowiązkowego kapitału zakła-
dowego, nasz kraj awansowałby o kolejne 6 pozycji, zajmując 46 miejsce. W efekcie otoczenie
regulacyjne polskiej gospodarki stałoby się bardziej przyjazne niż np. w Rumunii, portugalii,
Hiszpanii, Słowenii, we Włoszech czy w Czechach.
Doświadczenia międzynarodowe wskazują, że niskie koszty zakładania firm przyczyniają się
do szybkiego rozwoju gospodarczego. przykładowo, wysokie obciążenia podatkowe hamują
wzrost inwestycji i zwiększają aktywność gospodarczą w szarej strefie. Wprowadzenie ułatwień
w zakładaniu nowych przedsiębiorstw oraz zatrudnianiu i zwalnianiu pracowników znacząco
przyspiesza dynamikę liczby pracujących, w tym w szczególności sprzyja wzrostowi zatrudnie-
nia kobiet.
Jednak bariery dla rozwoju przedsiębiorczości w polsce nie ograniczają się wyłącznie do
barier wynikających z restrykcyjnych regulacji prawnych. Dodatkowymi działaniami, któ-
re należy podjąć, aby uwolnić przedsiębiorczość w polsce są: odpowiednie promowanie
postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży i wzmacnianie instytucjonalnego otoczenia
biznesu.
Do polskich szkół ponadgimnazjalnych należy wprowadzić praktyczne ćwiczenia z prowa-
dzenia przedsiębiorstw, które powinny przygotowywać uczniów do założenia własnej firmy.
W trakcie takich lekcji uczniowie powinni zdobywać wiedzę o tym, jak można uzyskać kapitał
do rozpoczęcia działalności gospodarczej, jak zdecydować czym ich firma ma się zajmować, jak
prowadzić badania marketingowe, organizować produkcję i sieć sprzedaży. Każdy młody czło-
wiek powinien potrafić napisać własny praktyczny biznesplan.
Likwidacja przedmiotu podstawy przedsiębiorczości nie będzie służyła inspirowaniu młodych
ludzi do przyjmowania w życiu postaw przedsiębiorczych. Warto jednak rozdzielić nauczanie wie-
dzy ekonomicznej od przedsiębiorczości.
Dla rozwoju przedsiębiorczości jest również istotne przyjazne otoczenie biznesu, które wspoma-
ga szybki rozwój firm. Niezbędne są nowoczesne i innowacyjne usługi świadczone przedsiębior-
com z zakresu mentoringu, coachingu, wirtualnej obsługi firm czy też dostęp do nowoczesnych
laboratoriów kreatywnych, wiedzy, it.
przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają swoją działalność w polsce doświadczają dużych proble-
mów z pozyskiwaniem zewnętrznego finansowania na rozwój ich firm. W polsce funkcjonuje ok.
30 funduszy Venture i Seed Capital, podczas gdy w USA jest ich ponad 7000.
przedsiębiorczość jest szansą dla polski jednak jej uwolnienie wymaga systemowego działania
zarówno w zmaganiach z biurokracją, jak również w kreowaniu odpowiedniego otoczenia dla
jej rozwoju.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]