Rak jelita grubego, Materiały Dietetyka, PWSZ (Nina nevermind), Nowy folder, Żywienie kliniczne (Nina ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Żywienieklinicne
15.11.2010r.
semestr V
Rak jelita grubego
ZachorowalnodnawikodnowotworówytematycniewratawPolceSąonedrugąpo
chorobachukładukrążeniaprycynągonów
Zachorowalnodnanowotworyależyodwielucynnikówwtymgenetycnychodtareniai
organimu ale także od cynników wiąanych nieprawidłowym tylem życia właca
niewłaciwym żywieniem i małą aktywnocią iycną W prypadku niektórych nowotworów
łoliwych(rakjelitagrubegoutkażołądka)mianywdieciemogłybyuchronidpołowpacjentów
przed zachorowaniem.
Czynniki mogące twarzad ryzyko rozwoju nowotworu:
- medycyna(rentgentomograiakomputerowalekiakażenia)
- zanieczyszcenierodowikapalenie
- praca (czynniki ekonomiczne)
- płed
- iedącytrybżycia
- alkohol
- żywienie33%
- tarenieiorganimu
- rodzice (czynnik genetyczny).
Patogeneza raka jelita grubego -
Czynniki etiologiczne: predyspozycja genetyczna, czynniki
pokarmoweinne(długotrwałewrodiejąceapaleniejelitagrubego). Czynniki patogenetyczne:
zmiany molekularno-genetycnemianynabłonka
Rak jelita grubego może wytępowad w różnych miejcach
najcciejbow50%umiejcawiaiw
odbytnicy, 25%wokrżnicyeowatejwinnychmiejcachpojawiairadiejNowotwórwytpuje
najcciejuoóbtarych
Jegowrotwpierwymokreieobejmujebłonyluowąiminiowąoratkankpodluowąjelita
w drugim okresie zmiana nowotworowa przekracacianjelitaieryinaotoceniewtrecim
okreietwierdaiprerutywwłachchłonnychlubinnychnarądach
Objawy kliniczne -
WcenymobjawemjetobecnocikrwiwtolcuJeżeliguumiejcowionyjetw
wyżym odcinku jelita grubego a wic w okrżnicy wtpującej i poprecnej objawy ą
niecharakterytycneucuciepełnocibiegunkinapremianaparciamiGuwniżymodcinku
jelitagrubegopowodujeaparciatolcecienkieuormowanejakołówkiRakodbytupowodujetałe
ucucieparcianatolecpodeekacjichorymaucucieniepełnegowypróżnieniaipochwili
ponownieodcuwapotreboddaniatolca
Rozpoznanie -
RoponanierakajelitagrubegojetwwikociprypadkówłatweRakatwierda
ibadaniempalcempreodbytnicRakaodbytnicywidiiwrektokopieRakipołożonewyżej
możnatwierdidbadaniemradiologicnympopodaniurodkacieniującegowlewatywieluba
pomocąwiernikowaniajelitagrubego
Leczenie -
Leczenie dzielimy na radykalne i paliatywneLecenieradykalnepoleganawyciciugua
pryległymiwłamichłonnymiLeceniepaliatywneepolenieomijającelubtucnyodbytRaki
Żywienieklinicne
15.11.2010r.
semestr V
jelitagrubegoronąpowoliipónodająprerutyJakolecenieuupełniającetoujeilecenie
chemiczne lub nawietlania ależnie od potaci hitopatologicnej guai jego wrażliwoci na
powyżetypylecenia
Najmłodąmetodąlecenianowotworówjetchemioterapiapolegającanapodawaniupacjentowi
leków blokujących podtawowe dla życia unkcjekomórki głównie pre akłócenie dolnoci
podiałuimnożeniaikomóreknowotworowychJakoeektyubocnewymieniaianorekj
nudnoci wymioty biegunk lub aparcia miany maku uchod w utach ora możliwod
wytpowaniapodrażnieowobrbiejamy ustnej.
WedługdanychakładuEpidemiologiiiPrewencjiNowotworówCentrumOnkologiiwWarawiew
2000rZachorowalnodnarakajelitagrubegoarównoukobietjakiumżcynnajdowałaina
drugimmiejcuitanowiła103%wytkichachorowaowródmżcynora10%wródkobiet
Dietoterapia chorób nowotworowych
Zaleceniadietetycnewależnociodlokaliacjinowotworu
- utaprełyk– dietapapkowatapłynnawmocnionapiciewcaiepoiłków
- żołądek– małepoiłkimałotłucudietaocdającaewentualnieżywienieenteralnecy
parenteralne;
- jelita - dietanikotłucowabelaktoowaewentualneżywienie enteralne czy parenteralne;
- wątroba- dietaokontrolowanejawartocibiałkaelektrolitówipłynów;
- trzustka - dietanikotłucowaewentualnąpodażąenymówtrawiennychdietapodobnado
zalecanej w cukrzycy;
- nerki - dietaokontrolowanejawartocibiałkaelektrolitówipłynów.
WprebieguchorobynowotworowejdochodidoepołuwyniceniaChoryjetłabyniemaiły
jedpreżuwadipołykadPrycynąwynicenianowotworowegoąabureniametabolicne
Wytpujeaburenieynteybiałekutrojowychupoledenietolerancjinaglukomniejenie
wydielaniainulinyabureniapremianyżelaaPojawiająiniedoborykładnikówmineralnych
Należypacjentaachcaddopożywaniawikejlicbypoiłkówwtednikiedycujeilepiej
Poiłkipowinnybydmało objtociowealewyoko odżywce
Wciągudieiciolecitwierdononacnywrotachorowalnociiumieralnocinarakajelita
grubegoBadaniapreprowadonepreIntytutŻywnociiŻywieniawykaałyżeaoberwowane
jawikoodpowiedialnajetpredewytkimmianapoobużywieniaiaktywnociiycnejw
populacji polskiej.
Do podtawowych zadao dietoterapii toowanej u chorych na nowotwór należą:
- uykanieiutrymanieoptymalnejmayciała
- apobieganielubkorygowanieniedoborówpocególnychkładnikówodżywcych
- wikenietolerancjipacjentanatoowanąterapioraminimaliowanieeektówubocnych
arównoamejchorobyjakilecenia
- dietapowinnapryjadwmocnieniuukładuimmunologicnegoiułatwidwalkorganimowi
nowotworem.
Dieta pacjenta chorobą nowotworową powinna byd możliwie wyokoenergetyczna i
wyokobiałkowaindywidualnymimodyikacjamidotycącymiawartocikładnikówodżywcychw
tymrównieżkładnikówmineralnychiwitamin
Żywienieklinicne
15.11.2010r.
semestr V
Głównymiałożeniami
dietydlaoóbchorobąnowotworowąjetwikeniepodażybiałkai
energiiilodbiałkapowinnawynoid15– 20gnakgmcnadobawartodenergetycnadiety
wynikającapodtawowejpremianymateriipowinnabydwikonao30%do100%Tłuce
powinny apewniad 25%-30% energii ponieważ byt duża ilod tłucu ma wiąek
prypieaniemrowojuguównowotworowych
Badaniaprycynrowojunowotworujelitagrubegodowiodłyżecynnikiempryjającymjet
pożywieniebogatewtłucewierceaubogiewbłonnik
Pożywienieubogiewbłonnikpowodujeatżenietolcaipredłużajegoprejcieprejelitogrube
Wydłużaiwtedykontaktbłonyluowejjelitagrubegoubtancjamiopotencjalnymdiałaniu
nowotworowymktóremogąnalediwkaleDoubtancjitakichnależąkwayżółcioweterole
pochodne cholesteroluichemicneubtancjektórewpoóbniekontrolowanymogąidotaddo
żywnoci Warywaiowocewchodącewkładdietybogato błonnikowejawierająubtancje
którejakwykaanowbadaniachmajądiałaniepreciwnowotworoweObecnodtychwiąków
twierdonowkapucieconkubrokułachbrukelcekalaiorachowocacharoniiNależądonich
izotiocyjaniany, flawony, indole, beta-itoterolnaturalneenoleWytpującetakżewowocachi
warywachwitaminaiCwykaujądikiwoimwłaciwociomdiałanieantynowotworowe
równieżwrakujelitagrubegoSporódkładnikówmineralnychpodkrelaiżeduży– powyżej1g
dziennie – dowówapniapokarmemnacniemniejaryykorakajelitagrubegoNadmiarpodaży
żelaapryjanatomiattworeniuwolnychrodnikówatymamympowtawaniunowotworów
Zaleceniadietetycnewależnociodmożliwycheektówubocnychabiegówchirurgicnych
Nietolerancje pokarmowe
Pocątkowoctożywienieparenteralne
prejciemnadietnormalnąeliminującą
nietolerowane produkty.
Jelito
krte
i/lub
jelito
grube
Zepółłegowchłaniania
Żywienieenteralnelubwpomaganepreparatami
enteralnymi (z MCT), ewentualnie parenteralne,
wikeniepodażykładnikówmineralnychi
witamin.
Odwodnienie
Odpowiedniapodażpłynówielektrolitów
Zepółkrótkiegojelita Żywienieparenteralnenatpnieenteralne.
Żywienie pozajelitowe (parenteralne) -
Poleganapodawaniuchoremuaminokwaówjakoródła
białkaglukoyitłucujakoródłaenergiielektrolitówwitaminpierwiatkówladowychiwody
drogądożylnąMożebydprowadonepreżyłcentralnątjżyłgłównągórnąidolnąlubżyły
obwodowe.
Żywienie dojelitowe (enteralne) -
Poleganapodawaniubiałkalubródełbiałka(peptydów
aminokwaów)wiąkówenergetycnychelektrolitówwitaminpierwiatkówladowychiwodydo
prewodupokarmowegowykorytanieminnejdrogipodażyniżdoutnaSubtancjeodżywce
podawane ą chorym beporednio do prewodupokarmowego pre pretok odżywcąlub
głbnikwprowadonydożołądkadwunatnicyjelitacienkiego Żywienieenteralnemożebyd
całkowitelubccioweJetonobardiejijologicne bepiecniejeitaoeniżżywieniedożylne
Żywienieklinicne
15.11.2010r.
semestr V
Pokarmwprewodiepokarmowymodżywiakomórkinabłonkowejelittymulujewydielanie
enymówhormonówżółciipobudaperytaltykŻywienieenteralnejetkutecnympoobem
leceniażywieniowegoMożebydkrótkoterminowe(trwającedo4tygodni)idługoterminowe
Zaleceniadietetycnewależnociodmożliwycheektówubocnychradioterapii
Nudnociiwymioty
Małepoiłkimałotłucuewentualnie
żywienieparenteralne.
Jama
brzuszna
Ucuciewypełnienia
Małepoiłkiubogiewtłuc
Zmniejeniewydielaniaenymów
trawiennych
Mikkiewilgotnełatwotrawneprodukty.
Zalecenia żywieniowe:
- regularnepożywanie5-6mniejobitychpoiłkówdiennie
-nienależypożywadpoiłkunadwiegodinypredchemioterapiąiponiejgdyżlekimogą
pobudadmotorykżołądkaiorodekwymiotnywmógupowodującnudnociiwymioty
- należywybieradproduktyłatwotrawneokonytencjiułatwiającejgryienie
- poiłkipowinnybydatrakcyjne
- wwiąkuabureniamimakudietynależywyklucydproduktyktórepowodująudanego
choregoawerj
- Nudnocimożnaredukowadpoprepodażctychinikotłucowychpoiłkóworauchych
produktównaprykładucharków;
- płynynależypidmałymiporcjamimidypoiłkami;
- imnechłodnepotrawymniejająnudnociiniechddoichpożywaniaponieważmająmniej
intensywny zapach;
- bymniejydwdciaiucuciepełnocinależyunikadtłutychciżkotrawnychpotraw;
- Pacjenci powinnypożywadproduktywieże
Radioterapiaichemioterapiamożeaburadtrawienieorawchłanianieniektórychkładników
pokarmowych Ctym objawem terapii preciwnowotworowych jet nietolerancja laktoy i
acharoypowodowananiceniemkomkówjelitowychimniejeniemaktywnocienymów
rąbkacoteckowegoNależywtedywyklucyddietymlekoipretworytarająciatąpidje
produktami mlecznymi fermentowanymi.
Przykład diety po operacji raka odbytu:
Doba operacyjna
– wlewkroplowywilżanieutwodąpregotowaną
I doba pooperacyjna
– wlewkroplowywilżanieutwodąpregotowaną
II doba pooperacyjna
– herbata gorzka, woda mineralna niegazowana (500-750ml, po 30ml naraz)
plukroplówka
III doba pooperacyjna
– kleiki scedzone, gorzka herbata (1000ml), ewentualnie sucharki rozmoczone
w herbacie
IV dobra pooperacyjna
– dietałatwotrawnanikoretkowanikotłucowapotrawymielone
przecierane
Pokilkudniachdietałatwotrawna
Żywienieklinicne
15.11.2010r.
semestr V
Żywienie pacjentów ze tomią
Stomia
jettopołąceniewiatłajelitagrubego(kolostomia), cienkiego (ileostomia) lub moczowodu
(urotomia)ekórąWykonujeijenajcciejwprypadkunowotworujelitagrubego(okrżnicy
odbytnicy) lub mocowodu chorób apalnych jelit lub w natptwie uraów okrżnicy lub
odbytnicy. Wykonanietomiiwpołąceniuetoowaniemodpowiedniegoprtuumożliwia
pacjentombepieceotwoinormalneżycie Stomiałużyatemdowydalaniakałulubmocupre
otwórnabruchuMożebydtałalubcaowaJeliachodikoniecnoduuniciaodbytnicy i
odbytuwówcawytaraitominatałeJeliodbytotałocdonywówcaitnieje
możliwod prywrócenia naturalnej drogi wypróżniania i pre odbyt i wytwara i tomi
caowąPojakimcaiemożnapołącydachowanącdjelita odbytemiprywrócidciągłod
układupokarmowego
Beporedniopooperacjiwyłonieniatomiiżywienieależyodtanudrowiachoregoiakreu
abieguCaemwpocątkowymokreiemożedochodiddoabureowtrawieniutłucówWiąże
itookreowymograniceniemichpożyciaJednakpopewnymcaiepootałacedjelita
prejmuje cynnoci trawienne Po operacji kolejne produkty i potrawy należy wprowadad
pojedyncoiwniewielkichilociachNależyteżprowadidoberwacjeichindywidualnejnietolerancji
(wiadcąoniejnudnociwdciaprelewania)
Pookreierekonwalecencjitomianietanowiwkaaodopecjalnejdietycyteżbardociłych
ograniceożywieniowychPacjencimuącaemamiutalidktóreproduktyądobreaktóre
gorejtolerowaneWartojednakachowywadaadyprawidłowegożywieniaOdpowiedniadieta
wpływanaregularnewypróżnieniaichkonytencjitymamym– samopoczucie pacjenta.
Ważnejetabypoiłkipożywadregularnieotejamejporeniemniejniż3dienniePoiłkinie
powinnybydobiteBardoważnajetodpowiedniailodwypijanychwciągudniapłynówWoda
wpływakorytnenaregulacjpracyjelitiormowaniemaykałowejDlategoteżnależywypijad
codiennieokoło2litrówpłynówWarto ogranicydpożycieproduktówipotrawtłutych(tłutych
miwdlintłutycherówmalcu)orałodycy(cekoladywyrobówcukiernicych)Potrawy
należyprygotowywadmetodągotowaniaipieceniawoliiPowinnoiunikadpotrawmażonych
Ponadtonależywytregadiproduktównadmiernienailającychperytaltykjelitigaotwórcych
awłacakaputygrochuparagówaolibobucebuliNiewkaanejetpiciealkoholuora
stosowanie ostrych przypraw.
Zalecenia, których realizacja zmniejza ryzyko zachorowania na nowotwory złoliwe:
1StarajibydcupłymUnikajpryrotumayciałaiwikeniaobwodubrucha
2Bądaktywnyiycniekażdegodnia
3Unikajżywnociinapojówodużejawartocienergii
4Spożywajcodiennieconajmniej400gwaryworaowoców
5Ogranicpożyciemiacerwonegooraunikajpożyciamiapretworonego
6Ogranicpożyciealkoholu
7OgranicpożycieoliiłonychproduktówUnikajdoalaniapotraw
8Właciwadobrebilanowanauromaiconadietamniejaryykochoróbnowotworowych
Suplementydietynieąalecanewprewencjinowotworów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]