Rachunkowość zarządcza wykład 2, Szkoła, Rachunkowość zarządcza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rachunkowość zarządcza wykład 2
19.02.2012r.
Działalność gospodarcza powoduje z jednej strony powstanie kosztów, zaś z drugiej przychodów i
wyników finansowych.
Koszty
– wyrażane w pieniądzu celowe zużycie składników majątku trwałego i obrotowego, usług
obcych, nakładów pracy oraz niektóre wydatki niestanowiące zużycia a związane z prowadzeniem działalności.
Wydatek
– rozchód środków pieniężnych.
Nakład
– wyrażane w jednostkach naturalnych, celowe zużycie środków rzeczowych oraz wykonanie
pracy żywej np.
-
kilogram surowca,
-
godziny pracy pracownika,
-
godziny pracy maszyny.
Klasyfikacja kosztów:
-
szczegółowe informacje o ich wysokości, strukturze, składnikach, wzajemnych zależnościach między
nimi
-
utrzymanie kosztów na racjonalnym poziomie
-
wskazanie osób odpowiedzialnych za wysokości poniesionych kosztów
Klasyfikacja kosztów:
a)
według rodzaju działalności:
-
operacyjnej
-
finansowej
-
inwestycyjnej
b)
w ramach podstawowej działalności operacyjnej:
-
koszty działalności podstawowej (np. koszty wydziałowe);
-
koszty działalności pomocniczej;
-
koszty działalności zaopatrzeniowej;
-
koszty ogólnego zarządu;
-
koszty sprzedaży;
-
koszty działalności socjalno – bytowej.
c)
według rodzaju:
-
amortyzacja;
-
zużycie materiałów i energii (np. zużycie paliwa, gazu, materiałów, zapasów);
-
usługi obce (np. pocztowe, transportowe, informatyczne);
-
wynagrodzenia (np. płace dla pracowników)
-
ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia (np. szkolenia, świadczenia zdrowotne);
-
podatki i opłaty (np. materialne, sądowe)
-
pozostałe koszty (np. reklamy, ubezpieczenia majątkowe).
d)
ze względu na możliwości uporządkowania do podmiotów odniesienia:
-
koszty bezpośrednie – to te które można porządkować podmiotom kalkulacji na podstawie pomiaru
bezpośredniego lub dokumentów źródłowych:
·
materiały bezpośrednie
·
płace bezpośrednie
·
inne koszty bezpośrednie (np. obróbka obca, energia i paliwo technologiczne, zużycie
materiałów, narzędzi i przyrządów socjalnych)
-
koszty pośrednie – są kosztami, których nie można odnieść wprost do określonych jednostek
kalkulacyjnych lub których ustalenie jest nieopłacalne z powodu dużej pracochłonności lub małej
kwoty. Koszty te są rozliczane na produkty za pomocą kluczy podziałowych:
·
koszty zarządu,
·
koszty wydziałowe,
·
koszty sprzedaży,
·
koszty zakupu (utrzymanie komórek zaopatrzenia)
e)
ze względu na związek z przychodami ze sprzedaży:
-
koszty produktów – związane są z wytwarzanymi produktami (koszty bezpośrednie i uzasadniona część
kosztów pośrednich)
-
koszty okresu – związane z przychodami okresu, w którym zostały poniesione, obciążają one
bezpośrednio wynik finansowy (koszty zarządu, sprzedaży)
f)
według zachowania się kosztów na zmiany rozmiarów działalności:
-
koszty zmienne – koszty które w wielkościach globalnych reagują na każdorazowe zmiany wielkości
efektów działalności (produkcji)
-
koszty zmienne proporcjonalne – wzrostowi wielkości produkcji towarzyszy proporcjonalny wzrost
kosztów, do kosztów zmiennych proporcjonalnych zaliczamy:
całkowite koszty zmienne
kz
D
kz
Q
=
1
D
wielkość produkcji
·
koszty zmienne degresywne
całkowite koszty zmienne
kz
D
kz
Q
<
1
D
wielkość produkcji
·
koszty zmienne progresywne
całkowite koszty zmienne
kz
D
kz
Q
>
1
D
wielkość produkcji
g)
koszty stałe to takie, które w danym przedziale wielkości efektów działalności mają w wielkościach
globalnych charakter stały w stosunku do zmian wielkości produkcji
-
koszty bezwzględnie stałe (np. ubezpieczenie majątkowe, czynsz)
całkowite koszty zmienne
ks
wielkość produkcji
-
koszty względnie stałe (skokowe) np. amortyzacja produkcyjnych środków trwałych
całkowite koszty zmienne
kz
wielkość produkcji
-
koszty stałe użyteczne – koszty wykorzystanej zdolności produkcyjnej której poniesienie jest niezbędne
dla wytworzenia produkcji.
-
koszty stałe nieużyteczne – koszty niewykorzystanej zdolności produkcyjnej, które są zwykle
eliminowane z kosztów działalności podstawowej.
Kształtowanie się kosztów w przypadku wyboru określonego wariantu decyzyjnego:
a)
koszty znaczące (istotne) – ich poziom decyduje o dokonaniu wyboru określonego wariantu
b)
koszty nieznaczące (nieistotne) – nie mają wpływu na podjęcie decyzji.
I.
Kosztami istotnymi są jedynie koszty przyszłe.
II.
Koszty różniące się rodzajem albo wielkością w poszczególnych wariantach mogą być
kosztami istotnymi.
-
koszty nieodwracalne (zapadłe) – są to koszty które wystąpią w danym okresie ale są konsekwencją
wcześniejszych decyzji np. amortyzacja
-
koszty utraconych korzyści (możliwości) – utracone dochody z powodu podjęcia decyzji w wyniku
której zaniechamy jednego działania na rzecz podjęcia innego.
Tryb ustalania kosztów:
-
koszty planowane
-
koszty bieżące
-
koszty rzeczywiste
Możliwość oddziaływania na koszty przez kierownictwo ośrodków odpowiedzialności:
-
koszty kontrolowane – takie na które ma wpływ kierownik danego ośrodka
-
koszty niekontrolowane – takie na które nie ma wpływu kierownik danego ośrodka
Podział ze względu na strukturę wewnętrzną:
-
proste – składają się z jednego rodzaju kosztu który nie może być w danej jednostce rozłożone na części
składowe np. koszty rodzajowe;
-
złożone – obejmują klika rodzajów kosztów prostych np. koszt własnych usług transportowych.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]