Rachunkowość finansowa, CHOMIK, logistyka, FiR
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rachunkowość finansowa
Rachunkowość finansowa stanowi podsystem informacyjny przedsiębiorstwa. Jest to system ewidencji gospodarczej , który ujmuje w
odpowiednich przekrojach, wyraŜone wartościowo: majątek, źródła jego finansowania, stopień jego wykorzystanie, przebieg
procesów gospodarczych i wynik działalności gospodarczej. Efekty procesu ewidencji prezentowane są w sprawozdawczości
finansowej (bilans, rachunek zysków i strat i inne sprawozdania).
Tradycyjnie wymienia się następujące części składowe rachunkowości:
1)
księgowość – część ewidencyjna rachunkowości
2)
rachunek kosztów – ewidencja, kalkulacja i analiza kosztów
3)
sprawozdawczość finansowa
4)
analiza finansowa- pozwala na interpretowanie prezentowanych danych liczbowych w sprawozdawczości finansowej.
Najczęściej wykorzystywaną metodą w rachunkowości jest metoda bilansowa ( z łac. Podwójność). Zastosowanie tej metody
przejawia się w ewidencji operacji gospodarczych na dwóch róŜnych kontach po przeciwstawnych stronach. Cechą charakterystyczną
tej metody jest ciągłe poszukiwanie równowagi między stroną rzeczową i finansową. NajwaŜniejszą częścią sprawozdawczości
finansowej jest bilans. Bilans to wartościowe zestawienie majątku i źródeł jego finansowania podmiotu gospodarczego sporządzone
na określony dzień w ściśle określonej przez normy prawnej formie. Przedstawiony jest on w formie tabeli.
Skrócony schemat bilansu:
Bilans przedsiębiorstwa „X” na 31.12.1999
Aktywa
Pasywa
1.majątek trwały
2.majątek obrotowy
1.kapitały własne
2.kapitały obce
∑ 1+2
A=
∑ 1+2
=P
Wartości bilansu nie moŜna przedstawiać w wartościach naturalnych, nawet dla zagranicznych firm przestawia się go w polskich
złotych. Bilans moŜna sporządzić praktycznie na kaŜdy dzień ale najczęściej sporządza się go na koniec miesiąca, kwartału, roku, a
takŜe w przypadkach przekształcenia, upadłości, przekwalifikowania itp. Układ bilansu wynika z ustawy o rachunkowości z dnia 29
IX 1994 opublikowanej u DU 121/94. Są to 3 wzory bilansów. Pierwszy dotyczy bilansu przedsiębiorstwa przemysłowego, drugi
banków a trzeci ubezpieczycieli.
Majątek trwały
charakteryzuje się następującymi cechami:
-posiada stosunkowo wysoką wartość
-zuŜywa się stopniowo w toku procesu produkcyjnego przekazując swoja wartość wytwarzanym produktom lub procesom
-wyrazem stopniowego zuŜywania się majątku trwałego są odpisy amortyzacyjne
-okres uŜytkowania przekracza 1 rok
-jego podgrupy to: rzeczowy majątek trwały i wartości niematerialne i prawne.
Majątek obrotowy róŜni się od majątku trwałego tym Ŝe w stosunkowo krótkim czasie następuje zmiana jego postaci naturalnej
(jakościowe przekształcenie w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej). Cechą charakterystyczną przedsiębiorstwa
produkcyjnego jest to, Ŝe w strukturze zapasów stosunkowo duŜo posiada surowców. Do majątku obrotowego zaliczamy zapasy,
środki pienięŜne i naleŜności.
Kapitał własny to cześć stała kapitału (kapitał podstawowy) i część zmienna. W zaleŜności od formy podmiotu gospodarczego
kapitały przybierają roŜną postać. Umownie dzielimy kapitał na 2 części.
Forma podmiotu gospodarczego
Kapitał (fundusz) podstawowy Kapitały uzupełniające (finansowania)
Spółka z.o.o.
Kapitał udziałowy
Zapasowy i rezerwowy
Spółka akcyjna
Kapitał akcyjny
Zapasowy i rezerwowy
Spółdzielnia
Fundusz udziałowy
Zasobowy
Przedsiębiorstwo państwowe
Fundusz załoŜycielski
Fundusz przedsiębiorstwa
Kapitały obce wyraŜają wielkość środków którymi dysponuje dany podmiot gospodarczy a które są własnością innych podmiotów
gospodarczych. Podlegają one zwrotowi . do czasu zwrotu stanowią one zobowiązania.
Wśród zobowiązań wyliczamy zobowiązania:
-z tytułu dostaw, materiałów, usług (rozliczenia z kontrahentami)
-kredyty bankowe
-rozrachunki publicznoprawne
-dla pracowników 9wynagrodzenia)
kapitały podstawowe, inaczej załoŜycielskie są rejestrowane w sądzie są one względnie stałe. Kapitały finansowania są tworzone
najczęściej z zysków i poŜądaną tendencją jest aby się one zwiększały.
Wskaźnik zadłuŜenia= zobowiązania / kapitały własne
Aktywa bilansu są pogrupowane według zbliŜonej treści ekonomicznej, podobnie pasywa. Aktywa są pogrupowane według rosnącej
płynności tj. moŜliwości spienięŜenia składników majątkowych podmiotu gospodarczego. Pasywa są uporządkowane wg rosnącego
stopnia wymagalności tj. pilności ich zwrotu.
Operacje gospodarcze, konta i ich wykorzystanie w rachunku.
KaŜdy podmiot prowadzi działalność gospodarczą na którą składają się róŜne operacje. Operacje gospodarcze to te zdarzenia, które
powodują wartościowe zmiany w składnikach majątkowych podmiotu gospodarczego i źródłach jego finansowania. Np. jeŜeli
jesteśmy kredytobiorcami to samo złoŜenie wniosku nie jest operacją gospodarczą jest nią natomiast faktyczne zaciągnięcie kredytu.
Konto księgowe jest to podstawowe urządzenie słuŜące do rejestracji operacji gosp. a więc do wszelkich zmian kapitałowych i
majątkowych.
Schemat teowy konta:
Nazwa konta
Debet (winien) Dt (Wn) Kredyt Ct (Ma)
Szczególne cechy konta:
-kaŜde konto ma swoją nazwę
-ma dwie kolumny słuŜące do ewidencji zmian
-w wyniku ewidencji operacji gospodarczych kaŜde konto wykazuje obroty
-w dowolnym czasie istnieje moŜliwość ustalenia stanu konta
Otwarcie konta polega na wpisaniu na podstawie bilansu salda początkowego posiadanego majątku lub źródeł jego finansowania na
odpowiednią stronę konta. Saldo początkowe aktywów wpisuje się na lewej stronie konta, pasywów na prawej.
Ogólne zasady ewidencji na kontach bilansowych przedstawiają schematy:
Konta aktywów (aktywne)
konta pasywów (pasywne)
Dt
Ct
Dt
Ct
Saldo początkowe
Saldo początkowe
Zwiększenia Zmniejszenia
Zmniejszenia Zwiększenia
Innym rodzajem kont są konta procesowe (wynikowe). WyróŜniamy konta wynikowe –kosztów, -dochodów, -strat i zysków
nadzwyczajnych. Na podstawie informacji pochodzących z tych kont sporządzany jest rachunek zysków i strat. Wynik finansowy to
zysk lub strata. Jeśli więcej jest kosztów niŜ przychodów to mamy stratę.
Dt Wynik finansowy Ct
Dt Koszty Ct
Dt Przychody Ct
Poniesione koszty Zmniejszenia kosztów Zmniejszenie przychodów Uzyskane przychody
Przeniesienie kosztów na Przeniesienie przychodów
wynik finansowy na wynik finansowy
Dt Straty nadzwyczajne Ct
Dt Zyski nadzwyczajne Ct
Poniesione straty Zmniejszenia strat Zmniejszenia zysków nadzw. Osiągnięte zyski nadzw.
Przeksięgowanie strat na Przeniesienie zysków nadzw.
wynik finansowy
na wynik finansowy
Koszty i przychody są związane z normalną działalnością jednostki gospodarczej. Do kosztów zalicza się celowe zuŜycie środków
materialnych, usług obcych, wypłacone wynagrodzenie pracownicze, podatki i opłaty.
Przychody są realizowane ze sprzedaŜy towarów, produktów i usług. Straty i zyski nadzwyczajne są związane z niepowtarzalnymi i
losowymi zdarzeniami zaistniałymi w podmiocie gospodarczym – np. kradzieŜ, poŜar, ugoda.
Pomiędzy kontami występuje ścisły związek. Powiązanie to nazywamy korespondencją kont. Np. jeśli pobieramy pieniądze z
rachunku do kasy, kontami korespondującymi będą kasa i rachunek. W śród kont wymieniamy takŜe konta syntetyczne i analityczne.
Syntetyczne odzwierciedlają ogólne dane o sytuacji majątkowej i finansowej oraz o wynikach działalności gospodarczej jednostki.
Konta analityczne to urządzenia księgowe słuŜące do szczegółowej ewidencji danych podlegających na kontach syntetycznych.
Rozbudowy analitycznej wymagają konta: rozrachunków, środków trwałych, kapitałów. Kontem syntetycznym generalnie będzie
konto przychodów np. operacyjne, finansowe, zyski nadzwyczajne.
Innym kryterium klasyfikacyjnym jest podział kont na -rozliczeniowe i -rozrachunkowe. Rozrachunkowe dotyczą zobowiązań np. z
budŜetem, kontrahentami. Rozliczeniowe natomiast są kontami przejściowymi między określonymi kontami.
WyróŜniamy takŜe konta korygujące np. „umorzenie środków” trwałych jest kontem korygującym konto „środki trwałe” i pozwala
określić nam środki netto.
Korekta (storno)
Sposobem poprawiania błędnych zapisów na koncie jest storno. Storno dokonywane jest jako storno czarne lub czerwone.
Np. podjęto gotówkę z banku do kasy w wysokości 100zł i gotówkę tą zaewidencjonowano, zapis jednak jest błędny.
1)
za pomocą storna czarnego korygujemy:
2)
Dt Rachunek bankowy Ct
Dt Kasa Ct
1) 100
100 (1a
1a) 100 100 (1
100 (1b
1b) 100
1)
błędny zapis
1a) storno błędnego zapisu
1b) zapis prawidłowy
2) za pomocą storna czerwonego korygujemy:
Dt Rachunek bankowy Ct
Dt Kasa Ct
1) 100 100 (1b
1b) 100 100 (1
1a)
100
lub
100
lub (1a
100
100
100
lub oznacza minus
Storno czerwone zapewnia przejrzystość zapisów i nie zawyŜa obrotów. W szczególności jest stosowane do korygowania
ewidencji sprzedaŜy gdy jest ona prowadzona na jednym koncie.
Zasady i metody rachunkowości
.
Podstawowe reguły postępowania w rachunkowości obejmujące zasadnicze koncepcje, konwencje i procedury zostały określone jako
reguły rachunkowości.
-
Zasada memoriałowa wg której przychody uwaŜa się za osiągnięte w momencie ich wystąpienia a nie wpływu kasowego.
Zgodnie z tą zasadą naleŜy w księgach rachunkowych ująć wszystkie osiągnięte i przypadające na rzecz jednostki gospodarczej
przychody i obciąŜające ją koszty.
-
Zasada współmierności- koszty odnoszące się do danych przychodów zaliczane są do tego samego okresu sprawozdawczego, w
ewidencji wydziela się koszty i przychody przyszłych okresów.
-
Zasada kontynuacji działania- zakłada Ŝe jednostka w najbliŜszej przyszłości nie ulega likwidacji lub teŜ nie nastąpi istotne
zmniejszenie działalności gospodarczej. Konsekwencją tej zasady jest odmienny sposób wyceny majątku jednostki, która
kontynuuje działalność od wyceny majątku firmy która wkrótce zaprzestanie prowadzić działalność.
-
Zasada ciągłości- oznacza stosowanie w kolejnych latach jednakowych zasad: grupowania operacji gospodarczych, wyceny
aktywów. Bilans zamknięcia roku poprzedniego staje się bilansem otwarcia roku bieŜącego.
-
Zasada ostroŜnej wyceny- przy ustalaniu wartości majątku, przychodu, kosztów, zobowiązań, naleŜy przyjmować realną wartość
na dzień wyceny np. środki trwałe wykazuje się po uwzględnieniu umorzenia, papiery wartościowe zmniejsza się o trwałą stratę
ich wartości na skutek zmian ich kursów na giełdzie.
4 typy gospodarczych operacji bilansowych:
1)
jeden składnik zwiększa się o daną wartość a drugi zmniejsza o tę samą wartość, po stronie pasywów nic się nie dzieje, suma
bilansowa pozostaje bez zmian ∑A=A
1
+ (A
2
+Q)
+(A
3
–Q) +...+A
n
∑A =∑P
2)
zmiana następuje tylko po stronie pasywów, jeden składnik się zwiększa a drugi zmniejsza o tę samą wartość , suma bilansowa
pozostaje bez zmian ∑A=P
1
+ (P
2
+Q) +(P
3
–Q) +...+P
n
∑A =∑P
3)
jeden składnik pasywów rośnie o taką samą kwotę o jaką rośnie jeden składnik pasywów, suma bilansowa wzrasta o daną
wartość Q
A
1
+ (A
2
+Q) ... +A
n
= P
1
+ (P
2
+Q)+...+P
n
∑A+Q =∑P+Q
4)
jeden składnik aktywów zmniejsza się o wartość Q i jeden składnik pasywów zmniejsza się o tę samą wartość, suma bilansowa
maleje o wartość Q
A
1
+ (A
2
-Q) ... +A
n
= P
1
+ (P
2
-Q)+...+P
n
∑A-Q =∑P-Q
Środki pienięŜne to najbardziej płynne środki bilansu. KaŜda jednostka gospodarcza posiada niezbędne zasoby gotówkowe. Jeśli
firma jest nowa to sam właściciel wyposaŜa ją w środki, potem juŜ pochodzą one z działalności np. sprzedaŜy. Zapasy zamieniają się
w środki pienięŜne. Do środków pienięŜnych są zaliczane; środki pienięŜne w kasie w walucie krajowej i zagranicznej – w skrócie
„kasa”, środki pienięŜne zgromadzone na rachunkach bankowych (rachunek bieŜący, rachunki lokat terminowych, rachunki
inwestycyjne w biurze maklerskim), inne środki pienięŜne (obce weksle i obce czeki tzn. przyjęte przez firmę w wyniku rozliczeń).
Środki pienięŜne mają wpływ na płynność i wypłacalność kaŜdej jednostki gospodarczej. Obrót środkami pienięŜnymi odbywa się w
formie bezgotówkowej i gotówkowej.
Obrót gotówkowy realizowany jest za pośrednictwem kasy, w której występują znaki pienięŜne w walucie krajowej i zagranicznej,
jak równieŜ substytuty znaków pienięŜnych (czeki gotówkowe). Maksymalny zapas gotówki w kasie ustala kierownik jednostki
organizacyjnej uwzględniając posiadane warunki zabezpieczenia gotówki jak równieŜ wielkość obrotu gotówkowego i moŜliwości
bezpiecznego transportowania gotówki z i do banku. W naszej gospodarce obrót gotówkowy zmniejsza się na rzecz obrotu
100
bezgotówkowego. Osobą materialnie odpowiedzialną za pobraną gotówkę jest kasjer. Wszelkie operacje finansowe, kaŜdy przychód
gotówki do kasy powinien być potwierdzony dokumentem „kasa przyjmie” KP. TakŜe kasjer gdy przywozi pieniądze z banku musi
wystawić dokument KP. Kasjer moŜe dokonać wypłaty gotówki na podstawie: -faktury VAT , -rachunku uproszczonego, -listy płac, -
wniosku o zaliczkę. Jeśli brak tych dokumentów źródłowych to dopuszczalny jest dokument zastępczy „kasa wypłaci” KW. Wówczas
gdy kasjer odprowadza gotówkę do banku dowodem tego jest bankowy dowód wpłaty. Na koniec kaŜdego dnia operacyjnego kasjer
sporządza raport kasowy w którym podaje saldo początkowe kasy, przychody, rozchody z kasy a takŜe saldo końcowe. Saldo
końcowe dzisiaj staje się saldem początkowym jutro. Ewidencja gotówki w kasie prowadzona jest na koncie środki pienięŜne w kasie
(kasa). Stan początkowy oraz wpłaty gotówki są księgowane po stronie debetowej a wydatki po stronie kredytowej. Po stronie
debetowej zawsze musi być więcej obrotów niŜ po stronie kredytowej.
Dt Kasa Ct
Dt Kasa Ct
Sp
Sp 50
Wpłaty wypłaty
100 120
150
120
--- 30 Sk -przechodzi do bilansu jako środki
150 150 pienięŜne w kasie
Konto kasa ma konto zawsze debetowe informujące nas o stanie gotówki w kasie.
Konto kasa koresponduje z następującymi kontami:
Dt Kasa Ct
Dt R-k bankowy Ct
Dt R-k bankowy Ct
1a 2b
Dt Pozostałe rozrach. z pracow. Ct
Dt Pozostałe rozrach. z pracow. Ct
1b 2b
Dt Inne środki pien. Ct
Dt Rozrach. z dostawcami Ct
1c
2c
Dt SprzedaŜ Ct
Dt Rozrach. publ- prawne Ct
1d
2d
Dt Przychody przyszłych okresów Ct
Dt Rozrach. z tytułu wynagrodz. Ct
1e
2e
1)
Wpływy gotówki do kasy
a)
podjęcie gotówki z banku na podstawie czeku gotówkowego
b)
wpłata rozliczonej zaliczki
c)
zdyskontowanie weksla obcego – kwota otrzymana
d)
wpływy z tytułu sprzedaŜy gotówkowej
e)
zaliczka na poczet przyszłych dostaw
2)
Wypłaty gotówki z kasy
a)
odprowadzenie gotówki do banku
b)
wypłata zaliczki pracownikom
c)
uregulowanie zobowiązania względem kontrahenta
d)
uregulowanie zobowiązań wobec budŜetu
Niedobory, nadwyŜki kasowe.
Przynajmniej raz w roku zgodnie z prawem powinna być przeprowadzona inwentaryzacja kasy i szczegółowe przeliczenie gotówki.
Ujawnione w wyniku inwentaryzacji niedobory lub nadwyŜki kasowe są ujmowane na kontach „ rozliczenia niedoborów i szkód’
względnie ‘rozliczenia nadwyŜek”.
Dt Kasa Ct
Dt Rozliczenie nadwyŜki Ct
Dt Rozliczenia niedoborów i szkód Ct
1a 1b
Operacja (1a) to ujawnienie nadwyŜki kasowej, wystawiamy wtedy dokument KP. Operacja (1b) to stwierdzenie niedoboru
kasowego, wystawiamy dokument KW.
Ewidencja zagranicznych środków pienięŜnych.
Środki pienięŜne w walucie obcej wykazuje się w księgach rachunkowych wg wartości nominalnej przeliczonej na wartość złotową
po kursie zakupu lub sprzedaŜy danej waluty. Środki pienięŜne w zagranicznej walicie ewidencjuje się na koncie dwuwalutowym.
Dt Kasa DEM Ct
Dt Kasa PLN Ct Dt Pozost. koszty finans. Ct Dt Przychody finans. Ct
1) 1000
1) 2.395 100 (3
3) 100
5 (2
2) 5
róŜnice kursowe
1)dzień zakupu 1DEM=2,395
2)na dzień bilansowy 1DEM= 2,400
3)na dzień bilansowy 1DEM=2,300
JeŜeli waluta wzrośnie lub spadnie to na koniec miesiąca naleŜy urealnić wartość.
Obrót bezgotówkowy
Formy rozliczeń bezgotówkowych:
-polecenie przelewu
-czeki rozrachunkowe
-akredytywa
Polecenie przelewu to najczęściej stosowana forma rozliczeń między kontrahentami. Wystawca przelewu zleca swemu bankowi by
obciąŜył jego konto określoną sumą i przekazał ją do banku wierzyciela.
Czek rozrachunkowy jest równieŜ dyspozycją dla banku przelania wymienionej kwoty przelewu z konta wystawcy na konto
wierzyciela. Otrzymany czek od dłuŜnika wierzyciel przekazuje do swojego banku, który to uznaje rachunek wierzyciela zwykle po
2,3 dniach. W tym przypadku wierzyciel składa czek.
Akredytywa- polega na wydzieleniu na wniosek dłuŜnika określonej kwoty na odrębnym rachunku bankowym.
Obrót bezgotówkowy dokonywany jest za pośrednictwem rachunku bankowego. Ewidencję środków pienięŜnych w banku prowadzi
się na koncie rachunek bieŜący. Stan początkowy oraz wpływy księguje się po stronie winien, wypłaty środków pienięŜnych po
stronie Ma. W przypadku posiadania kilku rachunków bieŜących naleŜy prowadzić ewidencję analityczną na poszczególne rachunki.
Ewidencja
Powiązania księgowe konta rachunek bieŜący:
Dt Rachunek bieŜący Ct
Dt Kasa Ct
Dt Kasa Ct
1a 2a
Dt Kredyt bankowy Ct
Dt Rozrachunki z dostawcami Ct
1b 2b
Dt Inne środki pienięŜne Ct Dt Rozrachunki publiczno -prawne Ct
1c
2c
Dt Rozrachunki z odbiorcami Ct
Dt Koszty finansowe Ct
1d
2d
Dt Przychody finansowe Ct
Dt Zobowiązania wekslowe Ct
1e
2e
Dt Kredyty bankowe Ct
2f
1-wpływy na rachunek bieŜący
a-
wpłata (odprowadzenie) gotówki do banku
b-
otrzymany kredyt bankowy
c-
realizacja weksla (czeku) obcego
d-
wpływa naleŜności od odbiorców
[ Pobierz całość w formacie PDF ]