RakTarczycy ZALECENIA, Medycyna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rak tarczycy
Redakcja:
Barbara Jarzàb
Rekomendacje zosta∏y przedyskutowane i przyj´te przez poszerzony
Komitet Naukowy II Konferencji „Rak Tarczycy” w sk∏adzie:
Barbara Jarzàb, Maciej Gembicki, Krzysztof Herman,
Ida Kinalska, Leszek Królicki, Andrzej Kulig, Andrzej Ku∏akowski,
Andrzej Lewiƒski, Bogus∏aw Maciejewski, Janusz Nauman,
W∏odzimierz Olszewski, Lech Pomorski, Marian Reinfuss,
Kazimierz Rybiƒski, Jerzy Sowiƒski, Jerzy Stachura,
Jan Steffen, Zbigniew Szybiƒski.
Rekomendacje reprezentujà wspólne stanowisko Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego,
Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Dzieci´cej, Polskiego Towarzystwa Chirurgii
Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej, Polskiego Towarzystwa Patologów
i Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Rak tarczycy
Spis treÊci
Wst´p ........................................................................................................................................71
Epidemiologia ..........................................................................................................................71
Patomorfologia .........................................................................................................................72
Ocena stopnia zaawansowania ...............................................................................................72
Zakres diagnostyki przed leczeniem operacyjnym ...............................................................73
Badania kliniczne .....................................................................................................................73
Badania niezb´dne: .............................................................................................................73
Badania przydatne w rozpoznaniu ró˝nicowym: ...............................................................73
Przedoperacyjna diagnostyka cytologiczna ...........................................................................74
Leczenie ....................................................................................................................................74
Operacja tarczycy .................................................................................................................74
Ca∏kowite, pozatorebkowe wyci´cie tarczycy ....................................................................74
Wyjàtki od zasady ca∏kowitego wyci´cia tarczycy: ...........................................................75
Post´powanie operacyjne w guzku p´cherzykowym .........................................................75
Pierwotne i wtórne ca∏kowite wyci´cie tarczycy w raku tarczycy .....................................75
Operacja uk∏adu ch∏onnego ....................................................................................................76
Operacja centralnych w´z∏ów ch∏onnych szyi ....................................................................76
Operacja bocznych w´z∏ów ch∏onnych szyi ........................................................................76
Operacja w´z∏ów ch∏onnych Êródpiersia ............................................................................76
Operacje wielonarzàdowe ...................................................................................................77
Powik∏ania po leczeniu operacyjnym raka tarczycy ..............................................................77
Pora˝enie nerwu krtaniowego wstecznego ........................................................................77
NiedoczynnoÊç przytarczyc .................................................................................................77
Badanie patomorfologiczne ................................................................................................77
Patomorfologiczne badanie Êródoperacyjne .....................................................................77
Badanie histopatologiczne ..................................................................................................78
Leczenie izotopem jodu 131 (131I) .......................................................................................78
Cel ........................................................................................................................................78
Rodzaje ................................................................................................................................78
Wskazania .............................................................................................................................78
Przeciwwskazania do leczenia 131I ....................................................................................79
Zasady leczenia 131I ..........................................................................................................79
Teleradioterapia .......................................................................................................................80
Teleradioterapia uzupe∏niajàca ..........................................................................................80
68
Rak tarczycy
Leczenie wznowy lokoregionalnej w rakach zró˝nicowanych .............................................81
Leczenie przerzutów odleg∏ych w rakach zró˝nicowanych ..................................................81
Hormonalne leczenie supresyjne raków zró˝nicowanych ....................................................81
Leczenie raka rdzeniastego .....................................................................................................82
Dziedziczny rak rdzeniasty tarczycy ...................................................................................82
Guzy chromoch∏onne i nadczynnoÊç przytarczyc w zespole MEN2 ................................83
Leczenie raka niezró˝nicowanego i anaplastycznego ...........................................................83
Leczenie pierwotnego ch∏oniaka tarczycy .............................................................................83
Obserwacje po zakoƒczonym leczeniu ...................................................................................83
Raki zró˝nicowane tarczycy ................................................................................................83
Monitorowanie chorych po zakoƒczonym leczeniu pierwotnym .....................................84
Kontrola leczenia hormonalnego .......................................................................................84
Rak rdzeniasty tarczycy .......................................................................................................85
Monitorowanie chorych na dziedzicznego raka rdzeniastego tarczycy i nosicieli
mutacji protoonkogenu RET ..............................................................................................85
Rehabilitacja .............................................................................................................................85
PiÊmiennictwo ..........................................................................................................................86
69
Rak tarczycy
Wst´p
Rak tarczycy, jako choroba gruczo∏u dokrewnego o z∏o˝onej patogenezie i przebiegu,
winien byç konsultowany na ka˝dym etapie diagnostyki i leczenia przez doÊwiadczonego
lekarza o dobrym przygotowaniu endokrynologicznym i onkologicznym. Diagnostyka i te-
rapia raka tarczycy wymaga wspó∏pracy specjalistów z ró˝nych dziedzin medycyny. Pierw-
sze wspólne rekomendacje, przygotowane w czasie I Konferencji „Rak Tarczycy” w 1995
roku przez Centrum Onkologii-Instytut im. M. Sk∏odowskiej Curie – Oddzia∏ w Gliwicach,
Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne, Polskie Towarzystwo Medycyny Nuklearnej, Ko-
misj´ Endokrynologii Komitetu Patofizjologii Klinicznej PAN i Polskie Towarzystwo On-
kologiczne, zosta∏y powszechnie zaakceptowane. Niniejsza, rozszerzona wersja rekomen-
dacji zosta∏a przygotowana przez Komitet Naukowy II Konferencji Naukowej „Rak Tar-
czycy” w grudniu 2000 roku.
Jakkolwiek rekomendacje dotyczà przede wszystkim diagnostyki i leczenia raka tarczy-
cy, w czasie Konferencji poruszono tak˝e problemy zwiàzane z jego patogenezà i epide-
miologià. Uznano, ˝e podstawowà formà profilaktyki raka tarczycy jest kontynuowanie
sprawdzonego ju˝ modelu jodowania soli kuchennej. Profilaktyka wola w czasie cià˝y sta-
nowi dodatkowy element zapobiegania rozwojowi wola guzkowego, który mo˝e stanowiç
pod∏o˝e powstawania raka tarczycy.
Epidemiologia
Rak tarczycy jest najcz´stszym nowotworem z∏oÊliwym gruczo∏ów wydzielania dokrew-
nego. Kobiety chorujà na raka tarczycy niemal trzykrotnie cz´Êciej ni˝ m´˝czyêni (ró˝nica
ta jest najwi´ksza mi´dzy 20. i 50. rokiem ˝ycia, a zanika po 70. roku ˝ycia).
Wed∏ug Krajowego Rejestru Nowotworów w 2000 roku stwierdzono w Polsce 1338 no-
wych zachorowaƒ na raka tarczycy, w tym 251 u m´˝czyzn i 1087 u kobiet (odpowiednio,
wskaênik struktury – 0,4% i 2,1%). Standaryzowany wspó∏czynnik zachorowalnoÊci wy-
niós∏ w 1999 roku 1,1/100 000 dla m´˝czyzn i 4,3/100 000 dla kobiet. W 2000 roku zareje-
strowano 301 zgonów z powodu raka tarczycy, w tym 84 u m´˝czyzn i 217 u kobiet (odpo-
wiednio, wskaênik struktury – 0,4% i 1,1%). Standaryzowany wspó∏czynnik umieralnoÊci
wyniós∏ w 1999 roku 0,2/100 000 u m´˝czyzn i 0,6/100 000 u kobiet.
Jakkolwiek rak tarczycy nale˝y do nowotworów rzadkich, to jednak populacja chorych
wymagajàcych leczenia i obserwacji wynosi w Polsce oko∏o 10 000 osób. Wynika to z nie-
wielkiej agresywnoÊci nowotworu i skutecznoÊci stosowanych metod leczenia, dzi´ki cze-
mu 10-letnie prze˝ycie ca∏kowite wynosi w du˝ych statystykach oko∏o 85%.
71
[ Pobierz całość w formacie PDF ]