RakPiersi leczenie PN 2002, Medycyna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prace pogl¹dowe
Cisplatyna w skojarzeniu z winorelbin¹ u chorych
na zaawansowanego raka piersi po wyczerpaniu mo¿liwoci
leczenia hormonalnego i antracyklinami
Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer
Joanna Pikiel, Hanna Karnicka-M³odkowska, Andrzej Piwowar,
Anna Wojciechowska, Janusz Wojtacki, Pawe³ Pikiel
Oddzia³ Chemioterapii Szpitala Morskiego im. PCK w Gdyni
STRESZCZENIE
Celem pracy by³a ocena skutecznoci schematu cisplatyna/winorelbina u chorych na raka pier-
si w kolejnym rzucie leczenia, w aspekcie odsetka remisji, tolerancji leczenia oraz czasu prze-
¿ycia.
W okresie od lipca 1997 r. do wrzenia 2001 r. leczono 39 chorych (38 kobiet i 1 mê¿czyznê)
w wieku 35-69 lat, z histologicznie potwierdzonym rakiem piersi, u których wyczerpano mo¿-
liwoci dotychczas stosowanego leczenia.
Metody: Cisplatyna 80 mg/m
2
i.v. pierwszego dnia; winorelbina 25 mg/m
2
i.v. pierwszego
i ósmego dnia, cykle co 21 dni. Leczenie kontynuowano do czasu progresji lub nietolerancji
leczenia, liczba podanych kursów wynosi³a 1-8 (rednia 4).
Wyniki: Ocenie poddano 38 chorych. Na leczenie odpowiedzia³o 21 chorych (55%), w tym
u 3 (7,8%) osób uzyskano ca³kowit¹ regresjê. Czas do progresji waha³ siê od 1-11 miesiêcy
(mediana 5 miesiêcy). Czas prze¿ycia waha³ siê od 2 do 43 miesiêcy, mediana prze¿ycia w ca-
³ej grupie wynosi³a 8 miesiêcy i by³a wyranie d³u¿sza w grupie chorych którzy odpowiedzie-
li na leczenie: odpowiednio 9 miesiêcy vs. 5 miesiêcy.
Objawy niepo¿¹dane: Najczêciej obserwowano ³ysienie (81,5%), neutropeniê (58%) g³ów-
nie w stopniu 1 i 2 wg WHO, anemiê (42%) i os³abienie (37%).
Wnioski: Cisplatyna z winorelbin¹ wydaj¹ siê byæ aktywnym sposobem leczenia chorych na
raka piersi, u których wyczerpano mo¿liwoci innego leczenia systemowego.
S£OWA KLUCZOWE:
rak piersi, winorelbina
ABSTRACT
The result of salvage treatment with cisplatine 80 mg/m
2
i.v. d1 and vinorelbine 25 mg/m
2
i.v. d1 and 8 every 21 days are presented. From July 1997 to September 2001 39 patients
(38 women and 1 man) were treated. All patients were treated until progression or intoleran-
ce. Mean number of cycles was 4 (from 1-8).
Results: Overall response rate was 55% with 7.8% of complete response. Response du-
ration was 1 to 11 (median 5 months) and median survival time 8 (from 2 to 43). Median su-
rvival was longer in responders: 9 months vs. 5 months. Side effects: alopecia 81.5%, neu-
tropenia 58%, anemia 42%, fatigue 37%.
KEY WORDS:
breast cancer, vinorelbine
WPROWADZENIE
Odsetek uzyskiwanych odpowiedzi na leczenie pierw-
szorazowe waha siê w granicach 40-60%, w tym u 10-
-15% chorych udaje siê uzyskaæ ca³kowit¹ remisjê. Efekt
leczenia jest wyranie lepszy u chorych ze zmianami zlo-
kalizowanymi w tkankach miêkkich, ni¿ w narz¹dach we-
wnêtrznych, czy kociach.
Mediana czasu uzyskania odpowiedzi wynosi 4-8 ty-
godni, czas utrzymywania siê remisji 5-13 miesiêcy,
a czas prze¿ycia u chorych, które odpowiedzia³y na lecze-
nie 15-33 miesi¹ce (1).
Rak piersi nale¿y do nowotworów o stosunkowo wy-
sokiej wra¿liwoci na leczenie cytostatykami, a aktywnoæ
przeciwnowotworow¹ wykazuje wiele leków o ró¿nym
mechanizmie dzia³ania: leki alkilujace, antymetabolity, al-
kaloidy rolinne, antracykliny i ostatnio taksoidy.
Skutecznoæ pojedynczych leków jest mniejsza ni¿
schematów wielolekowych, st¹d standardem leczenia cy-
tostatykami s¹ schematy przy zastosowaniu kilku leków.
93
Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96
ISSN 1505-6732
Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer
Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. et al.
Najczêciej stosowane schematy leczenia to CMF (cy-
klofosfamid, metotreksat, fluorouracil), FAC (fluoroura-
cil, adriamycyna, cyklofosfamid), FEC (fluorouracil, epi-
rubicyna, cyklofosfamid).
Chemioterapia w leczeniu uogólnionego raka piersi
ma zawsze charakter paliatywny. Mimo i¿ u ponad po³o-
wy chorych udaje siê uzyskaæ remisjê, jednak w wiêkszo-
ci przypadków jest ona krótkotrwa³a i dochodzi do na-
wrotu, bêd¹cego najprawdopodobniej wynikiem
rozwijaj¹cej siê opornoci guza. Istnieje wówczas ko-
niecznoæ w³¹czenia leczenia tzw. drugiego rzutu. Odse-
tek odpowiedzi jest zwykle ni¿szy ni¿ uzyskiwany pod
wp³ywem leczenia pierwszorazowego i wynosi 25-30%;
podobnie czas utrzymywania siê remisji jest krótszy, a to-
lerancja leczenia gorsza. Do leczenia kolejnego rzutu w³¹-
czane s¹ zazwyczaj leki, które nie by³y dotychczas stoso-
wane. Wród nowych leków obiecuj¹ca jest winorelbina.
Winorelbina (Navelbina) jest pó³syntetycznym alkalo-
idem vinca, hamuje polimeryzacjê mikrotubuli, dzia³aj¹c
na komórkê w metafazie. W monoterapii odsetek odpo-
wiedzi na ten lek wynosi 35-52% u chorych wczeniej nie-
leczonych, natomiast w leczeniu drugiego i trzeciego rzu-
tu jest ni¿szy i wynosi 17-32% (2, 3).
Tolerancja leczenia vinorelbin¹ zazwyczaj jest dobra.
Objawy niepo¿¹dane s¹ niewielkie, najczêciej obserwo-
wana jest krótkotrwa³a granulocytopenia. W ostatnich la-
tach pojawi³y siê w pimiennictwie doniesienia na temat
skojarzonego leczenia cisplatyn¹ z winorelbin¹ u cho-
rych na raka piersi.
TABELA I. Charakterystyka chorych
TABLE I. Characteristics of patients
Liczba chorych / Number of patients
kobiety / women
mê¿czyni / men
38
37
1
rednia wieku / Age median
zakres / range
51
35-69
Stan sprawnoci / Performance status
<2
Stopieñ zaawansowania / Stage of the disease
miejscowo zaawansowany (T4N2) / local advanced (T4N2)
choroba rozsiana / metastatic
5
33
TABELA II. Lokalizacja przerzutów
TABLE II. Localisation of metastases
Narz¹d / Localisation
Liczba chorych
No. of patients
%
W¹troba / Liver
P³uca / Lungs
Koci / Bones
Skóra / Skin and soft tissue
Wêz³y ch³onne odleg³e / Distant lymph nodes
Wodobrzusze / Ascites
14
23
7
6
2
1
37
60
18
16
5.2
5
TABELA III. Uprzednie leczenie
TABLE III. Previous treatment
Leczenie / Treatment
Liczba chorych
No. of patients
%
Chirurgia / Surgery
25
57
Radioterapia / Radiotherapy
17
48
CEL PRACY
Chemioterapia / Chemotherapy
Liczba schematów
No. of different regiments
Celem pracy by³a ocena skutecznoci winorelbiny i ci-
splatyny stosowanych jako program dwulekowy u cho-
rych na zaawansowanego raka piersi w kolejnym rzucie
leczenia, w aspekcie odsetka remisji, objawów niepo¿¹da-
nych oraz czasu prze¿ycia.
1
2
>3
10
23
6
38
52
9
*Chemioterapia z: / Chemotherapy with:
antracykl. / adriamycin
docetaxelem / docetaxel
39
15
100
39
Hormonoterapia / Hormonotherapy
20
53
MATERIA£
W okresie od lipca 1997 r. do wrzenia 2001 r. leczo-
no 39 chorych (38 kobiet i 1 mê¿czyznê) z histologicznie
potwierdzonym rakiem piersi, w wieku od 35-69 r.¿. (re-
dnia 51), w stanie sprawnoci poni¿ej 2, u których wyczer-
pano mo¿liwoci dotychczas prowadzonej terapii. Ocenie
poddano 38 chorych. Charakterystykê pacjentów przed-
stawiono w tabeli I.
U wiêkszoci zakwalifikowanych do leczenia chorych
stwierdzono przerzuty odleg³e, jedynie u 5 osób leczenie
w³¹czono w fazie choroby miejscowo zaawansowanej.
Sporód chorych z rozsian¹ chorob¹ nowotworow¹ u 15
pacjentów (39%) wystêpowa³y przerzuty do pojedyncze-
go narz¹du, u 18 (47%) do dwóch i wiêcej narz¹dów.
Lokalizacjê przerzutów przedstawiono w tabeli II.
Wszystkie chore by³y wczesniej leczone w ramach po-
stêpowania standardowego w zale¿noci od stopnia zaa-
wansowania i czynników rokowniczych. Sposób leczenia
przedstawiono w tabeli III.
METODY
U chorych zastosowano nastêpuj¹cy schemat leczenia:
cisplatyna 80 mg/m
2
i.v. pierwszego dnia oraz winorelbi-
na 25 mg/m
2
i.v. pierwszego i ósmego dnia. Cykle powta-
rzano co 21 dni, odraczano przy liczbie granulocytów po-
ni¿ej 1500 i p³ytek 100 000. Ocenê wyniku leczenia
przeprowadzono po 2 kursach (u jednej chorej oceniono
leczenie po cyklu pierwszym z powodu masywnej progre-
sji). Leczenie kontynuowano do czasu progresji lub nie-
tolerancji leczenia. Liczba podanych cykli wynosi³a 1-8
(mediana 4).
WYNIKI
94
Wyniki leczenia oceniono u wszystkich chorych
i przedstawiono je w tabeli IV. Na leczenie odpowiedzia-
Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96
ISSN 1505-6732
Cisplatyna w skojarzeniu z winorelbin¹ u chorych na zaawansowanego raka piersi po wyczerpaniu mo¿liwoci leczenia hormonalnego i antracyklinami
Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. i wsp.
TABELA IV. Wyniki leczenia
TABLE IV. Treatment results
Odpowied na leczenie
Response to treatment
Liczba chorych
No. of patients
%
100
90
80
Remisja ca³kowita / Complete response
Remisja czêciowa / Partial response
3
16
7,8
42
70
60
Stabilizacja / No change
2
5,2
50
Progresja choroby / Progression
17
44,8
40
30
³o ³¹cznie 21 chorych (55%), w tym u 3 (7,8%) chorych
stwierdzono ca³kowit¹ remisjê. U jednej chorej ca³kowi-
tej regresji uleg³y zmiany w p³ucach oraz w obrêbie uk³a-
du ch³onnego zajêtej piersi, u drugiej cofnê³y siê przerzu-
ty w w¹trobie, wodobrzusze i wysiew do skóry, u trzeciej
zmiany przerzutowej w pachwinie.
Czas utrzymywania siê odpowiedzi u pierwszej cho-
rej wynosi 43 miesi¹ce od zakoñczenia leczenia (i nadal
trwa), u drugiej 2 miesi¹ce, u trzeciej nast¹pi³ nawrót
choroby po 5 miesi¹cach od zakoñczenia leczenia.
W okresie obserwacji zmar³o 30 chorych w czasie 2-28
miesiêcy od zakoñczenia leczenia. Krzyw¹ prze¿ycia
przedstawiono na rycinie 1.
Mediana prze¿ycia w grupie w której uzyskano odpo-
wied na leczenie wynios³a 9 miesiêcy (zakres 3-28).
W grupie chorych z progresj¹ choroby w trakcie leczenia
mediana by³a znacznie krótsza i wynios³a 5 miesiêcy (za-
kres 2-13).
Mediana czasu do progresji w grupie chorych, które od-
powiedzia³y na leczenie wynios³a 5 miesiêcy (zakres 1-11).
20
10
0
RYCINA 1. Czas prze¿ycia
FIGURE 1. Survivals
chorych w 4 stopniu wed³ug WHO, i trombocytopenia
u 16 chorych (42%). Gor¹czkê neutropeniczn¹ obserwo-
wano u 6 chorych (16%). Objawy niepo¿¹dane leczenia
wed³ug WHO przedstawiono w tabeli V.
Sporód pacjentów z omawianej grupy u 2 chorych
przerwano leczenie z powodu z³ej tolerancji, jedna chora
nie wyra¿a³a zgody na dalsze leczenie i przerwa³a je.
U wszystkich trzech osób uzyskano czêciow¹ remisjê
choroby.
OMÓWIENIE
Objawy niepo¿¹dane
Objawem najczêciej obserwowanym by³o wy³ysienie
u 31 chorych (81,5%), nudnoci i wymioty u 30 chorych
(70%), granulocytopenia u 22 chorych (58%), w tym u 5
Zastosowanie winorelbiny w skojarzeniu z cisplatyn¹
wydaje siê byæ aktywnym schematem w kolejnym rzucie
leczenia u chorych na zaawansowanego raka piersi.
W materiale w³asnym odsetek remisji wyniós³ 55%
(21/38), w tym u 7,8% (3/38) by³a to remisja ca³kowita.
TABELA V. Objawy niepo¿¹dane
TABLE V. Adverse events
Objaw / Toxicity
Liczba chorych [%] / Number of patients [/%]
1 stopieñ
Grade I
2 stopieñ
Grade II
3 stopieñ
Grade III
4 stopieñ
Grade IV
Razem
Total
Granulocytopenia / Neutropenia
3
11
3
5
22 / 58%
Trombocytopenia / Thrombocytopenia
1
1 / 2,5%
Anemia / Anemia
8
6
2
16 / 42%
Gor¹czka neutrop. / Neutropenic fever
2
1
1
2
6 / 16%
Infekcje / Infection
3
3 / 8%
Nudnoci i wymioty / Nausea and vomiting
7
19
4
30 / 70%
Zapalenie luzówek / Mucositis
1
1 / 2,5%
Zapalenie ¿y³ / Phlebitis
3
1
2
6 / 16 %
Parestezje / Neurotoxicity
2
2 / 5 %
Niewydolnoæ nerek / Renal failre
1
1 / 2,5%
£ysienie / Alopecia
12
10
31 / 81,5%
Alergia / Allergy
1
1 / 2,5 %
Os³abienie / Asthenia
3
10
1
14 / 37%
95
Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96
ISSN 1505-6732
Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer
Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. et al.
Mediana prze¿ycia w grupie chorych u których uzyskano
odpowied na leczenie by³a o 5 miesiêcy d³u¿sza, ni¿ u po-
zosta³ych chorych.
Uzyskane przez nas wyniki s¹ zbli¿one do wyników
innych autorów, podajacych odsetek odpowiedzi w grani-
cach 53% (5), 60,7% (4),73% (6), 71% (7).
W materiale Webera (7) a¿ u 20 chorych sporód 23
leczonych by³o to pierwsze leczenie. Liczebnoæ wy¿ej
wymienionych badanych grup by³a mniejsza ni¿ w na-
szym materiale.
WNIOSEK
Zastosowanie schematu cisplatyny skojarzonej z wi-
norelbin¹ wydaje siê byæ aktywnym sposobem leczenia
u chorych na zaawansowanego raka piersi.
Pimiennictwo
1. Audhuy B. i wsp.: Phase II trial of navelbine
(NVB) and Cisplatin (CDDP) in first line chemo-
therapy of metastatic breast cancer (MBC).
Proc. Am. Soc. Clin. Oncol. 1998, 17,
127a (abst. 487).
2. Dabaja B.S. i wsp.: Treatment of Metastatic
Breast cancer with vinorelbine (VNB) and ci-
splatinum (CDDP); a clinical phase II trial. Proc.
of 5th International Congress on Anti Cancer
Treatment, 1995, 241 (abst. P 444).
3. Harris J.R., Morrow M., Bonadonnna G.: Can-
cer of the breast. [w:] Cancer Principles and
Practice of Oncology, De Vita i wsp. (red.),
1993, 1264-1324.
4. Mustacchi G. i wsp.: Cisplatin (CP) Vinorel-
bine (VNB); a new active combination in meta-
static breast cancer. Proc. of 5th International
Congress of Anti Cancer Treatment, 1995, 206
(abst. P197).
5. Hochster H. i wsp.: Vinorelbine/cisplatin thera-
py of locally advanced and metastatic breast
cancer; an active regimen. Proc. Am. Soc. Clin.
Oncol. 1997, 16, 173a (abst. 606).
6. Smith G.A.: Oncology 1995, 9/8, 767-773
7. Weber B.L., Vogel C., Jones S. i wsp.: Intrave-
nous vinorelbine as first-line and second-line
therapy in advanced breast cancer. J. Clin.
Oncol. 1995, 13, 2722-2730.
Adres do korespondencji:
Dr n. med. Joanna Pikiel
Szpital Morski im PCK
ul. Powst. Styczniowego 1
81-519 Gdynia
Praca wp³ynê³a do Redakcji: 28.06.2002 r.
96
Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96
ISSN 1505-6732
[ Pobierz całość w formacie PDF ]