Raciecki Z. - Budynki z gliny, Architektura i Budownictwo, Budownictwo wiejskie w Prusach Zachodnich
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Mgr inż. ZYGMUNT RACIĘCKI
BUDYNKI Z GLINY
wydanie II rozszerzone
WWW.COHABITAT.NET
WYDAWNICTWO
•ARKADY-
WARSZAWA 1962
.Opiniodawca I wy dania
prol. mgr inż. Andrzej
Rzymkowski
Redaktor naukowy
mgr inż. Stanisław
Seralin
SPIS TREŚCI
W
pracy
opisano
wykonywanie
budynków
z
gliny
Str.
ubijanej
w
deskowaniu
oraz
z
bloków
glinianych.
I. Zalety budynków z gliny .
5
Broszura
przeznaczona
jest
dla
budujących
domy
II. Glina jako materiał budowlany
10
mieszkalne
gospodarskie
budynki
na
wsi
oraz
1. Właściwości gliny
10
domki
jednorodzinne
w
miastach
i
miasteczkach,
2. Badanie gliny i ustalanie składu mieszaniny
11
rzemieślników
budov/lanych
i
instruktorów
budow
3. Wydobywanie gliny
14
nictwa
wiejskiego.
III. Sposoby wykonania ścian
z
gliny
16
IV. Budowa z bloków glinianych
18
1. Przygotowanie terenu na produkcję bloków
18
2. Wyposażenie wytwórni bloków
20
3. Wykonanie bloków .
.
.
.
.
•
•
• ' •
•
•
30
4. Wykonanie ścian z bloków
34
V.
Wykonanie ścian ubijanych w deskowaniu
40
1. Okres wykonania ścian
40
2. Przygotowanie masy glinianej
40
3. Grubość ścian ...
.
.
.
.
.
42
4. Deskowanie ścian
.
.
.
.
...
. . .
.
.
.
.
42
WSZELKIE
PRAWA
ZASTRZEŻONE
5. Wykonanie ścian
•
.
., .
47
6. Kalkulacja robocizny
.53
VI. Tynkowanie ścian glinianych
54
VII. Nadproża gliniane
56
VIII. Płyty stropowe z gliny
57
Okładką projektował
Tadeusz Kobyłka
Redaktor techniczny
K. Kardaszewicz
Korektor techniczny
W.
IX. Uwagi ogólne
59
X. Zabezpieczenie przeciwpożarowe budynków wiejskich .
.
61
Witkowska
Wydanie II. Nakład 5080 egz. Ark. wyd. 3,6. Ark. druk. 4. Format A5. Papier druk. sat.
cl. V, 70 g z fabr. pap. Włocławek. Rękopis oddano do składania 7. IX. 1961. Podpisano
do druku 18. XII. 1961. Druk ukończono w styczniu 1962 r. Symbol 20559/Bw. Cena zł 6.—
Krakowskie Zakłady Graficzne Nr 8 —Kraków, ul. Kościuszki 3 — Zam. 280 — K-8
i
I. ZALETY BUDYNKÓW Z GLINY
Brak zaufania do budownictwa z gliny jest wynikiem nie
znajomości zalet tego materiału, a niekiedy niewłaściwego
wykonawstwa. Prawidłowo wykonane budynki z gliny mają
następujące zalety:
1) są trwałe prawie nieograniczenie, jeżeli tylko ściany są
odpowiednio zabezpieczone przed działaniem wody,
2) są ciepłe zimą i chłodne latem, jeżeli na stropach położona
jest ciepła polepa,
3)
długo zatrzymują ciepło w ścianach tak, że zimą nie
potrzeba co dzień palić w piecach,
4) są suche, jeżeli wykonano przepisową wentylację i zabez
pieczono ściany przed wilgocią z zewnątrz,
5) są zdrowe dla ludzi i zwierząt; wg źródeł niemieckich
w budynkach z gliny ludzie nie chorują na reumatyzm, przy
czym stwierdzono, że zwierzęta, szczególnie kury i świnie, naj
lepiej chowają się w budynkach z drewna lub gliny,
6) są tanie, ponieważ do wykonania ścian użyty zostaje miej
scowy surowiec bez dodatku materiałów przemysłowych, odpa-
dają koszty transportu oraz możliwy jest duży wkład robocizny
budującego się.
Dla przykładu przytoczę słowa gospodarza Franciszka Droż-
niaka ze wsi Goszcza pow. miechowskiego, właściciela budynku
mieszkalnego z bloków glinianych: „samiśmy z babą wykonali
bloki i samiśmy postawili dom".
Jeżeli kto nie wierzy w wartość gliny jako materiału bu
dowlanego, niech wykona blok gliniany według podanych dalej
wskazówek, a po wyschnięciu niech spróbuje rozbić go młot
kiem. Dla porównania niech uderzy młotkiem w cegłę paloną.
W niektórych okolicach kraju wiele jest starych wiejskich
budynków z gliny. Przeważnie jednak są to budynki żle wyko-
5
nane i ubogo wyposażone, tak że nie robią zachęcającego wra
żenia. Wiele jest jednak budynków w kraju i za granicą
wykonanych w dawnych i w ostatnich latach, które nie budzą
żadnych zastrzeżeń pod wzglądem trwałości i wartości użytkowej.
Wymienię tylko niektóre najbardziej charakterystyczne:
W Tarchominie pod Warszawą stoi pałac z końca XVIII wie
ku, w którym obecnie mieści się muzeum kultur ludowych.
Parter wykonany jest z cegły, a piętro z gliny. Prawdopodobnie
dlatego parter wykonano z cegły, że budynek, do czasu wy
konania wałów przeciwpowodziowych, często znajdował się
w obrębie zalewu wezbranej Wisły.
Na rysunku 1 pokazany jest budynek rolnika Władysława
Lacha w Dobrej koło Limanowej (przy szosie Rabka — Nowy
Sącz), wybudowany w 1943 roku (zdjęcie z 1956 roku). Budynek
jest piętrowy z mieszkaniem na poddaszu. Ściany i szczyty do
samej góry (l1m wysokości) ubite są z gliny. Stropy drewniane.
W 1948 roku wykonano z gliny ubijanej budynek szkolny
Rys. 1. Dom mieszkalny z gliny ubijanej w Dobrej koło Limanowej wykonany
w 1943 roku
Rys. 3. Budynek mieszkalny z bloków glinianych ze stropami DMS wzniesiony
w Skawinie w roku 1954/1955
Rvs. 2. Budynek szkolny w Kasince Małej (powiat Limanowa) wykonany
z gliny ubijanej w 1948 roku
7
[ Pobierz całość w formacie PDF ]