Rachunek kosztow - w08, study, semestr 4, Rachunek kosztów dla inżynierów, Rachunek kosztów dla inzynierów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rachunek kosztów dla inżynierów
WYKŁAD 8
Rachunek kalkulacyjny
kosztów
1
Istota i przedmiot kalkulacji
Rachunek kalkulacyjny (kalkulacja) obejmuje całokształt
działań mających na celu ustalenie kwoty kosztów
przypadających na przedmiot kalkulacji. Przedmiotem
kalkulacji są produkty gotowe (wyroby lub usługi) lub
półprodukty.
Kalkulacja
ma
w
ostatecznym
efekcie
doprowadzić do
ustalenia wysokości jednostkowego
kosztu
wytworzenia
produktu
wraz
z
podaniem
jego
struktury
w
układzie
kalkulacyjnym kosztów.
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
Podstawowym
zadaniem
rachunku
kalkulacyjnego
kosztów
jest
dostarczenie
jednostce
gospodarczej
danych niezbędnych do:
ustalenia poziomu kosztów,
ustalenia cen produktów,
określenia
rentowności
wytwarzania
określonych
produktów,
kontroli poziomu ponoszonych kosztów.
2
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
Wiarygodność wyników rachunku kalkulacyjnego w
dużym stopniu zależy od właściwego doboru przedmiotu
kalkulacji w postaci
obiektu kalkulacji kosztów
– wyrobu,
półfabrykatu, usługi.
W zależności od typu produkcji jednostki gospodarczej
wyróżnia
się dwa
rodzaje
obiektów
kalkulacyjnych
kosztów:
a) indywidualne obiekty kalkulacyjne kosztów,
b) zbiorcze obiekty kalkulacyjne kosztów.
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
a)
Indywidualne obiekty kalkulacyjne kosztów stosuje
się w warunkach produkcji jednorodnej lub
niejednorodnej, gdy każdy rodzaj produktu stanowi
odrębny przedmiot kalkulacji kosztów.
b)
Zbiorczymi obiektami kalkulacyjnymi kosztów są
grupy zbliżonych rodzajowo produktów, dla których
przeprowadza się obliczanie jednostkowych kosztów
wytworzenia. Koszt ten ustalany jest jako:
Û
koszt średnioważony wszystkich produktów grupy,
Û
koszt wybranego produktu grupy uznanego jako typowego
reprezentanta.
3
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
Ze
względu
na
stopień przetworzenia
przedmiotu
kalkulacji
wyróżnia się:
a)
ostateczne obiekty kalkulacyjne kosztów – produkty gotowe,
które przeszły wszystkie fazy procesu produkcyjnego w danym
przedsiębiorstwie,
b)
przejściowe
obiekt
kalkulacyjne
kosztów
–
półfabrykaty;
kalkulacja
przeprowadzana
jest
wówczas,
gdy
określony
półfabrykat:
Û
jest przeznaczony do sprzedaży na zewnątrz,
Û
jest wykorzystywany w dalszych fazach procesu produkcyjnego,
Û
jest częściowo wytwarzany w danej jednostce, a częściowo jest
nabywany na zewnątrz,
Û
jest magazynowany i objęty ewidencją ilościowo-wartościową.
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
Warunkiem uzyskania prawidłowych wyników, obok
prawidłowego dobrania obiektów kalkulacji, jest również ścisłe
określenie jednostki kalkulacyjnej. Powinny być stosowane takie
jednostki kalkulacyjne, które są najbardziej adekwatnymi
jednostkami miary wytwarzanej produkcji. Wyróżniamy dwa
rodzaje jednostek kalkulacyjnych kosztów:
a)
naturalne jednostki kalkulacyjne – sztuki, kilogramy, metry, litry
itp.,
b)
umowne jednostki kalkulacyjne:
Û
przyjęcie
innej
naturalnej
jednostki
miary
produktów,
która
umożliwia
sprowadzenie
do
wspólnego
mianownika
różnych
rodzajów produktów,
Û
przeliczenie produktów o różnych cechach na produkty o cechach
typowych, przy jednoczesnym zachowaniu naturalnej jednostki
miary produktów pierwotnych.
4
Istota i przedmiot kalkulacji cd.
Ustalenie kosztu wytworzenia jednostki produktu w drodze
rachunku kalkulacyjnego obejmuje następujące etapy:
1)
zgromadzenie danych kosztowych poniesionych w związku z
wytwarzaniem
określonych
produktów
na
odpowiednich
kontach wynikowych,
2)
ustalenie wielkości produkcji gotowej wykonanej w ciągu
okresu sprawozdawczego,
3)
ustalenie wielkości produkcji niezakończonej wykonanej w
ciągu okresu sprawozdawczego,
4)
przyporządkowanie
kosztów
do
określonych
obiektów
kalkulacyjnych za pomocą odpowiednich metod.
Układ kalkulacji kosztów
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]