Rat. med. 5, Podreczniki E-BOOK!!!
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Lotnictwo sanitarne w ratownictwie medycznym
1. Lotnictwo sanitarne
2. Historia Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
3. Organizacja Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
3.1. Współdziałanie ze śmigłowcem w terenie
4. Ratownictwo z powietrza
5. Sytuacje nadzwyczajne
Bibliografia
1. Lotnictwo sanitarne
Plany ratownictwa medycznego są punktem wyjścia do analiz dotyczących przygo-
towania do działania w zupełnie zmienionych warunkach i do realizowania nad-
zwyczajnych zadań. Dotyczy to zarówno zespołów ratownictwa medycznego, które
podejmą akcję ratunkową na miejscu wypadku, jak i szpitali, które prawdopodob-
nie będą musiały sprostać znacznie zwiększonemu napływowi poszkodowanych.
Dlatego tak istotne jest konkretne i szczegółowe planowanie we wszystkich jed-
nostkach, instytucjach i służbach, które mogą być zaangażowane w akcje ratunko-
we i w likwidowanie skutków zdarzeń nadzwyczajnych, takich jak:
— kataklizmy wywołane przez siły natury:
• huragany,
• trzęsienia ziemi,
• powodzie,
• pożary,
• susze,
• lawiny,
• wybuchy wulkanów,
— klęski wywołane przez ludzi:
• wojny,
• akty terroru,
• katastrofy cywilizacyjne, np. wypadki komunikacyjne, przemysłowe, budow-
lane, pożary.
Wtórnymi skutkami wyżej wymienionych katastrof są: głód, choroby zakaźne, epi-
demie, zniszczenie środowiska naturalnego.
Za brak planowania i właściwego przygotowania na wypadek katastrofy najwyższą
cenę płacą jej ofiary.
Dokonujące się zmiany doprowadziły do powstania w Polsce nowej dyscypliny me-
dycznej —
medycyny ratunkowej
, której celem jest ratowanie zdrowia i życia w na-
głych wypadkach. Jednym z najważniejszych elementów tego systemu, mogącym
skrócić czas transportu poszkodowanego do szpitala i w wielu przypadkach ratują-
cym życie i zdrowie pacjenta, jest
lotnictwo sanitarne
.
Najczęściej używanym statkiem powietrznym do ratowania życia i zdrowia ludz-
kiego w lotnictwie sanitarnym jest śmigłowiec, który w odróżnieniu od samolotu
może startować pionowo z małych powierzchni, zawisnąć w locie w jednym miej-
scu, manewrować we wszystkich kierunkach, lądując również na niewielkich płasz-
czyznach. Dzięki tym właściwościom znalazł on bardzo szerokie zastosowanie za-
równo w życiu cywilnym, jak i przy wykonywaniu zadań wojskowych, pożarni-
czych, granicznych oraz w ratownictwie medycznym.
Przystąpienie do Unii Europejskiej wymusiło na rządzie polskim konieczność do-
stosowania przepisów lotniczych do standardów obowiązujących we wszystkich
krajach zrzeszonych, a w konsekwencji obowiązek znormalizowania sprzętu, któ-
ry powinien być kompatybilny ze wszystkimi nowoczesnymi systemami ratownic-
twa na całym świecie. W efekcie powstał projekt Ustawy o ustanowieniu programu
wieloletniego Wymiana śmigłowców Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej — Lotnicze Pogotowie Ratunkowe w latach 2005–2010, która zakłada
zakup śmigłowców z najnowszymi urządzeniami pozwalającymi na wykonywanie
2
lotów w dzień i w nocy w trudnych warunkach atmosferycznych bez widoczności
ziemi IFR (
Instrumental Flaight Rulet
— lot według przyrządów bez widzialno-
ści ziemi).
Transport medyczny naziemny i powietrzny służący do przewozu poszkodowanych
to
Medevac
, natomiast transport medyczny odbywający się przy pomocy śmigłow-
ca to
Helimedevac
.
Poszkodowanych ewakuuje się do kolejnych poziomów ewakuacji (stopnie ewaku-
acji uzależnione są od zakresu udzielanej pomocy).
Działania w warunkach masowych strat w czasie pokoju wykonywane przez cy-
wilną ochronę zdrowia także opierają się na kwalifikowaniu poszkodowanych do
określonych ośrodków zdrowia w zależności od rodzaju doznanych obrażeń.
3
2. Historia
Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
W Polsce do ratowania życia i zdrowia ludzkiego lotnictwo wykorzystano po raz
pierwszy w okresie międzywojennym. W akcjach ratunkowych brały udział załogi
i samoloty należące do ówczesnych aeroklubów i lotniczych jednostek wojsko-
wych.
Po drugiej wojnie światowej Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej powołało
do życia lotnictwo sanitarne. Wyposażono je w statki powietrzne produkcji pol-
skiej, latające z niewielką prędkością, przystosowane do przewozu jednego pacjen-
ta w pozycji leżącej.
Na początku lat 60. flotę nowoczesnego ratownictwa stanowiły śmigłowce typu
SM-1 i SM-2. Ich minusem były liczne ograniczenia techniczne oraz bardzo utrud-
niona dostępność do pacjenta umieszczonego w kapsule zamontowanej przy ka-
dłubie śmigłowca. Przełomem stało się wprowadzenie do służby śmigłowców typu
Mi-2. Jak na owe czasy (początek lat 70.), dawały one ogromne możliwości ope-
racyjne działań w terenie oraz zapewniały duży komfort pracy z pacjentem. Pod-
stawową załogę samolotów tworzyli: pilot, felczer lub pielęgniarka, a w przypadku
użycia śmigłowca dodatkowo mechanik lotniczy.
Pod koniec lat 70. powstały zespoły Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, wyposa-
żone zgodnie ze standardem karetki reanimacyjne. W tym samym czasie z użyciem
śmigłowców Mi-2 wykonano wiele trudnych technicznie akcji w Tatrach oraz nad
morzem. Dzięki wciągarkom ŁPG-4 możliwe było podbieranie poszkodowanych
na pokład lub przenoszenie ich pod śmigłowcem.
Kryzys lat 80. znacznie ograniczył działalność pogotowia lotniczego i doprowadził
do likwidacji części zespołów.
Ostatecznie w latach 90. powołano Centralny Zespół Lotnictwa Sanitarnego
(CZLS) z siedzibą w Warszawie (z bazą na lotnisku Gocławek), w którego skład
weszło 13 regionalnych zespołów lotnictwa sanitarnego. Zostały one rozmieszczo-
ne tak, aby zasięgiem działania obejmowały obszar całego kraju. Zespoły te, jak
i CZLS, zapewniały pełny zakres działań lotniczych, czyli przewóz rannych, cho-
rych, leków, krwi, szczepionek i aparatury medycznej. W pilnych przypadkach za-
grożenia życia lub zdrowia ludzkiego transportowano także lekarzy konsultantów
niezbędnych do przeprowadzenia skomplikowanych zabiegów medycznych
.
W latach 90. nastąpił kryzys w rozwoju ratownictwa z „powietrza”. Działania
w czasie powodzi (1997 rok — powódź terenów położonych nad Odrą) pokazały
z jednej strony zapotrzebowanie na sprawny system ratownictwa z powietrza,
z drugiej zaś — niewydolność dotychczasowego modelu.
W 1999 roku w ramach nowych zadań dla lotnictwa sanitarnego Ministerstwo
Zdrowia powołało Śmigłowcową Służbę Ratownictwa Medycznego HEMS (
Heli-
copter Emergency Medical
Service
). Restrukturyzacja ta była podyktowana zmia-
nami ustrojowymi w kraju.
Rozwiązano Centralny Zespół Lotnictwa Sanitarnego i utworzono Samodzielny Pu-
bliczny Zakład Opieki Zdrowotnej —
Lotnicze Pogotowie Ratunkowe
, finansowany
4
przez Ministerstwo Zdrowia. W jego skład wchodziło 16 regionalnych baz HEMS
oraz cztery zespoły transportowe. Wszystkie bazy HEMS dostosowano do ogólno-
światowych standardów oraz przygotowano do udzielania pomocy w stanach za-
grożenia życia i zdrowia poszkodowanych w wypadkach drogowych oraz innych
zdarzeniach, również w sytuacjach nagłych zachorowań. W każdej bazie byli za-
trudnieni lekarze, pielęgniarki i ratownicy medyczni.
Dzięki temu lotnictwo sanitarne zaczęło działać profesjonalnie. Utrzymuje
trzymi-
nutową gotowość do podjęcia akcji ratowniczych
, a nawet jest w stanie rozpocząć lecze-
nie już w chwili przylotu śmigłowca do miejsca zdarzenia. Ponadto transport po-
szkodowanego do szpitalnego oddziału ratunkowego odbywa się sprawnie i szyb-
ko, w ramach „złotej godziny”.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]