Radiologia Stomatologiczna (1), STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, stomatologia zachowawcza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zeskanowal i zmniejszyl: < shakemaster@wp.pl>
RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA-
PODSTAWOWE POJĘCIA, TYPY ZDJĘĆ
WYKORZYSTYWANYCH W STOMATOLOGII I
ZASADY ICH WYKONYWANIA
• asymetrycznie powiększony obraz
• nieprawidłowe położenie brzegu wyrostka zębodołowego
• nakładanie struktur anatomicznych w bocznym odcinku szczęki Zalety
• łatwość ustawienia kliszy nawet przy odruchu wymiotnym pacjenta
• brak trzymadełek
Podział zdjęć ze względu na położenie kliszy podczas wykonywania zdjęcia
• Wewnątrzustne
- okołowierzchołkowe
- zgryzowe
- skrzydłowo-zgryzowe
• Zewnątrzustne
- pantomograficzne
- zdjęcia czaszki: p-a, boczne, skośne
- zdjęcia stawów skroniowo-żuchwowych
• Boczne czaszki-teleradiogramy
Wskazania do wykonywania zdjęć zgryzowych
Szczęka
• ocena zębów zatrzymanych, nieprawidłowo położonych
• ocena zasięgu zmian o.wierzchołkowych
• rozszczep podniebienia
• guzy podniebienia
• złamania k.jarzmowej
• niektóre patologie zatoki szczękowej
Żuchwa
• kamnica ślinianek
• ocena zębów zatrzymanych, nieprawidłowo położonych
• ocenia niektórych typów złamań trzonu żuchwy
• ocena guzów trzonu żuchwy
Podział zdjęć ze względu na grubość warstwy widocznej na zdjęciu
• Sumacyjne
• warstwowe
- tomografia klasyczna
- tomografia spiralna
Wskazania do wykonywania zdjęć skrzy dłowo-zgryzowych
• Poszukiwanie i ocena zasięgu ognisk próchnicy pierwotnej , wtórnej
• ocena poziomu kości wyrostka zębodołowego
• ocena stanu wypełnień, stałych uzupełnień protetycznych
Budowa aparatu rentgenowskiego
• Lampa rentgenowska w osłonie olejowej i ołowianej
• transformator wysokiego napięcia
• kolimator
• tubus
• stolik rozdzielczy
Symptomatologia radiologiczna chorób przyzębia
brzeżnego
Klisza rentgenowska
• Opakowanie wodoszczelne
• papier ochronny
• film
• folia ołowiana
Rodzaje zdjęć rtg wykorzystywanych w periodontologii
• Pantomograficzne — zdjęcie przeglądowe, obrazuje najwięcej struktur ale
najmniej szczegółów
• Skrzydłowo-zgryzowe — umożliwia dokładną ocenę przyzębia
• Wewnątrzustne — umożliwia dokładną ocenę przyzębia
Formaty zdjęć wewnątrzustnych
• 3x4cm (typowe)
• 2x3 cm (dziecięce)
• 6x8cm (zgryzowe)
• 2x5, 2x4, 3x4cm (skrzydł.-zgryz)
Badanie rtg jest badaniem pomocniczym i służy do :
• Oceny rozległości utraty kości wyrostka zębodołowego i części
zębodołowej żuchwy
• Określenia obecności miejscowych czynników zapaleniotwórczych
• Pomocy w planowaniu leczenia
• Oceny wyników leczenia
Technika kąta prostego
Cechy obrazu rtg zdrowego przyzębia:
• blaszka zbita
przegrody międzyzębowej jest ciągła z blaszką zbitą
zębodołów przylegających zębów
• Szpara ozębnej jest cienka i równej grubości na całym przebiegu ( 0,20 -
0,25 mm)
• Brzeg wyrostka zębodołowego
z
najduje się 2,0 - 3,0 mm poniżej granicy
szkliwno-cementowej
Wady
• wymaga stosowania trzymadełek
• wierzchołki zębów blisko brzegów kliszy
• zdjęcia zębów 38, 48 trudne do wykonania (odruch wymiotny)
Zalety
• powtarzalność
• niewielkie zniekształcenia obrazu
• dobrze widoczny poziom kości w przestrzeniach miedzyzębowych
ZĘBY PRZEDNIE
brzeg przegrody międzyzębowej
- cienki
- gładki
- zaostrzony
Porównanie kątów ustawienia głowicy rtg do zdjęć wewnątrzustnych
• Kąt prosty
• szczęka
• 1,2,3 20-30°
• 4,5 20-25°
• 6,7 15-20°
• żuchwa
• 1,2,3 -10-5°
• 4,5 -5-0°
• 6,7 -5+5°
• Dwusieczna kąta
• szczęka
• 1,2 45° 3 50°
• 4,5 40°
• 6,7 30°
• żuchwa
• 1,2 -25° 3-20°
• 4,5 -15°
• 6,7 -5°
ZĘBY BOCZNE
blaszka zbita brzegu przegrody międzyzębowej
- cienka
- gładka
- równa
Cechy obrazu rtg chorób przyzębia
Zapalenie ostre pierwotne tkanek miękkich
- brak objawów na zdjęciu rtg
Zapalenia przewlekłe dorosłych
- brzeg wyrostka zębodołowego: nieregularny, stępiony, o zatartych
zarysach
- kąt pomiędzy przegrodą międzyzębową a blaszką zbitą: zaokrąglony,
nieregularny
- ubytek tkanki kostnej zębodołu: miejscowy lub uogólniony, poziomy lub
pionowy
- utrata tkanki kostnej w rozwidleniach pomiędzy korzeniami
- poszerzenie szpary ozębnej
Technika izometrii
Wady
• brak powtarzalności
Zapalenia przewlekłe zaostrzone
1
Zeskanowal i zmniejszyl: < shakemaster@wp.pl>
- obraz taki, jak w zapaleniach przewlekłych
• jarzmowego
• czołowego
• podniebiennego
• zębodołowego
Zapalenia przwlekłe młodzieńcze i szybko postępujące
- duże pionowe ubytki tkanki kostnej przy pierwszych trzonowcach i
siekaczach (zgodnie
z
kolejnością wyrzynania się zębów)
- przemieszczenie siekaczy i tworzenie diastemy
- ubytki w kształcie łuku lub spodka
- uogólniony ubytek tkanki kostnej ( czasami)
- szybka utrata tkanki kostnej
Szczęka i żuchwa znacznie różnią się swoją strukturą wewnętrzną. W
szczęce przeważa kość gąbczasta, a kość zbita tworzy jedynie bardzo cienką
blaszkę zewnętrzną, trudną do zdiagnozowania na podstawie zdjęcia
rentgenowskiego. Struktura beleczkowa szczęki jest rzadsza i mniej regularna
niż w żuchwie.
Uzębieniu szczęki towarzyszą pewne struktury anatomiczne, które
analizujemy w kolejności od odcinka przedniego posuwając się bocznie w
kierunku guza szczęki.
Miejscowe czynniki zapaleniotwórcze widoczne na rtg
• Złogi kamienia nazębnego
• Ubytki próchnicowe
• Nawisające wypełnienia
• Źle odbudowane brzegi zębów
• Brak punktów stycznych
• Zły kształt uzupełnień protetycznych
• Źle przeprowadzone leczenie endodontyczne
• Nadmiernie wyrżnięty ząb przeciwstawny
• Rotacja zęba
• Resorpcja korzenia
Szew podniebienny pośrodkowy
(przepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Łączy wyrostki podniebienne szczęk. Widoczny na zdjęciu rentgenowskim
jako ciemna linia, rozpoczynająca się pomiędzy korzeniami centralnych
siekaczy.
Otwór przysieczny = nosowo-podniebienny
(przepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Znajduje się ku tyłowi od centralnych siekaczy i ograniczony jest przez dwa
wyrostki podniebienne szczęki. Może być okrągły, owalny lub w kształcie
serca oraz mieć różną wielkość. Stanowi zakończenie kanałów przysiecznych,
które rozpoczynają się w przednim odcinku jamy nosowej po obydwóch
stronach przegrody nosa.
Ograniczenia rentgenodiagnostyki chorób przyzębia
• Rzutowanie i dwuwymiarowość obrazu uniemożliwiają ocenę policzkowych
i językowych powierzchni wyrostka zębodołowego
• Brak informacji o tkankach miękkich
• Ubytek tkanki kostnej uwidoczniony jest dopiero w fazie zaawansowanej
ANATOMIA RADIOLOGICZNA
Kolec nosowy przedni
(nieprzepuszczalny dla promieniowania-jasny)
Widoczny w przednim odcinku dna jamy nosowej w kształcie litery V.
Anatomia radiologiczna
1. Anatomia radiologiczna zęba oraz przyzębia.
2. Anatomia radiologiczna szczęki.
3. Anatomia radiologiczna żuchwy.
4. Struktury anatomiczne widoczne na zdjęciu pantomograficznym.
5. Anatomia radiologiczna czaszki.
Jama nosowa
(przepuszczalna dla promieniowania-ciemna)
Występuje na zdjęciu wewnątrzustnym jeżeli promień centralny jest
odchylony pod zbyt dużym kątem do płaszczyzny poziomej. W linii
pośrodkowej przegroda nosa dzieli ją na dwie części.
ANATOMIA RADIOLOGICZNA ZĘBA I PRZYZĘBIA
Zróżnicowanie pochłaniania wiązki promieni X przez tkanki zęba oraz
otaczające go struktury powoduje, że na prawidłowo wykonanym zdjęciu
rentgenowskim struktury te różnią się gęstością i są wyraźnie odwzorowane.
Dół przysieczny (nadkłowy)
(przepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Stanowi zagłębienie na przedniej powierzchni szczęki pomiędzy bocznym
siekaczem a kłem. Powoduje,że okolica okołowierzchołkowa kła wykazuje
słabsze utkanie kostne.
Szkliwo
(nieprzepuszczalne dla promieniowania-jasne)
Spośród wszystkich tkanek widocznych na zdjęciu rtg szkliwo jest tkanką
najmniej przepuszczającą promieniowanie rentgenowskie.
Zatoka szczękowa
(przepuszczalna dla promieniowania-ciemna)
Stanowi jedną z zatok przynosowych. Przednią granicę występowania
stanowi kieł, rzadko korzeń bocznego siekacza, tylną okolica trzeciego
trzonowca. Ścianę zatoki stanowi cienka warstwa kości zbitej widoczna na
rtg, jako biała linia o kształcie nieregularnym.
Dno zatoki szczękowej może rzutować się ponad wierzchołkami korzeni
zębów bocznych,
nakładać się na nie lub głęboko się wpuklać w przegrody międzyzębodołowe.
Grzebienie kostne dzielą zatokę szczękową na zachyłki. Rozciągnięcie się
zatoki szczękowej ku dołowi nazywa się pneumatyzacją. Pneumatyzacja
zatoki szczękowej postępuje wraz z wiekiem,szczególnie gdy dojdzie do
usunięcia pierwszego trzonowca szczęki.
Przednia ściana zatoki szczękowej tworzy wraz z dnem jamy nosowej
widoczną na rtg odwróconą literę Y.
Guz szczęki
Zębina
(nieprzepuszczalna dla promieniowania-jasna)
Na prawidłowo wykonanym zdjęciu rtg zębina jest tkanką ciemniejszą od
szkliwa a jaśniejszą od miazgi zęba.
Miazga zęba
(przepuszczalna dla promieniowania-ciemna)
Miazga zęba zarówno w koronie jak i w korzeniu jest niewidoczna na zdjęciu
rtg, ponieważ jest przepuszczalna dla promieniowania .
Blaszka zbita zębodołu
(nieprzepuszczalna dla promieniowania-jasna)
Stanowi zewnętrzną warstwę kości zbitej wyrostka zębodołowego otaczającą
szparę ozębnej. Blaszka zbita zębodołu przechodzi w części górnej w obszar
przegrody międzyzębowej i tworzy górny zarys tych struktur.
Kość jarzmowa i łuk jarzmowy
(nieprzepuszczalny dla promieniowania-jasny)
Rzutuje się w obrębie zatoki szczękowej na poziomie korzeni pierwszego i
drugiego trzonowca szczęki. Ma kształt litery U. Łuk jarzmowy utworzony
jest prze wyrostek skroniowy kości jarzmowej oraz wyrostek jarzmowy kości
skroniowej.
Ozębna
(przepuszczalna dla promieniowania-ciemna)
Radiologiczniejest widoczna jako przestrzeń pomiędzy korzeniem zęba a
blaszką zbitą zębodołu. Wraz z wiekiem ulega zwężeniu.
Haczyk skrzydłowy
(nieprzepuszczalny dla promieniowania-jasny)
Stanowi przedłużenie blaszki przyśrodkowej wyrostka skrzydłowatego kości
klinowej. Rzutuje się w okolicy guza szczęki.
Wyrostek zębodołowy
(nieprzepuszczalny dla promieniowania-jasny)
Zbudowany z kości zbitej oraz gąbczastej. Jego warstwę zewnętrzną stanowi
blaszka zbita zębodołu.
ANATOMIA RADIOLOGICZNA ŻUCHWY
Żuchwa zbudowana jest z trzonu oraz parzystych gałęzi. Jest kością o
budowie kości płaskich, składa się więc z dwóch warstw kości zbitej i
środkowej warstwy gąbczastej. Beleczki kostne istoty gąbczastej wykazują
tendencję do układu horyzontalnego. Prostopadle do nich przebiegają kanały
ANATOMIA RADIOLOGICZNA SZCZĘKI
Szczęka należy do parzystych kości twarzoczaszki zbudowana jest z trzonu i
czterech wyrostków:
2
Zeskanowal i zmniejszyl: < shakemaster@wp.pl>
odżywcze.
• Cienie dodatkowe lub artefakty wytworzone przez przez ruch tomograficzny.
Są to cienie struktur leżących po stronie przeciwnej lub oddalonych od
warstwy badanej.
Wyrostek dziobiasty
(nieprzepuszczalny dla promieniowania)
Jeden z wyrostków żuchwy kształtu trójkątnego. Widoczny czasami na
zdjęciu wewnątrzustnym zębowym ostatniego trzonowca, bocznie w
stosunku do łuku jarzmowego.
Prawdziwe cienie
Ważne cienie tkanek twardych.
• Zęby
• Żuchwa
• Szczęka,w tym dno oraz ściana przednia i tylna zatok szczękowych
• Łuki jarzmowe
• Wyrostki rylcowate
• Kość gnykowa
• Przegroda nosa i małżowiny nosowe
• Brzeg oczodołu
• Podstawa czaszki
Ważne cienie tkanek miękkich:
• Płatki uszu
• Chrząstki nosowe
• Podniebienie miękkie
• Górna powierzchnia języka
• Usta i policzki
• Fałdy nosowo-wargowe
Guzowatość bródkowa
(nieprzepuszczalna dla promieniowania-jasna)
Stanowi trójkątną wyniosłość na dolno-przedniej powierzchni żuchwy. Po
obydwóch stronach guzowatości bródkowej widoczne są dwa guzki
bródkowe.
Dół przysieczny
(nieprzepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Występuje jako wgłębienie pomiędzy bocznym siekaczem, a kłem po
obydwóch stronach zewnętrznej powierzchni trzonu żuchwy.
Otwór bródkowy
( przepuszczalny dla promieniowania-jasny)
Tworzy okrągłe zacienienie w połowie wysokości trzonu żuchwy pomiędzy
zębami przedtrzonowymi. Może również rzutować się na wysokości kła lub
drugiego zęba przedtrzonowego.
Cienie powietrzne:
• Powietrze w otwartych ustach
• Powietrze w części ustnej gardła
Kresa skośna zewnętrzna
(nieprzepuszczalna dla promieniowania-jasna)
Biegnie na powierzchni policzkowej żuchwy od otworu bródkowego ku
tyłowi i ku górze, przechodząc następnie w przedni brzeg gałęzi żuchwy.
Widoczna jako biała linia różnej szerokości i gęstości biegnąca przez okolicę
zębów trzonowych.
Najczęściej spotykane artefakty:
• Kręgi szyjne.
• Trzon, kąt i gałąź przeciwnej strony żuchwy.
• Podniebienie.
Kolce bródkowe
(nieprzepuszczalne dla promieniowania-jasne)
Otwór językowy
(przepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Kolce bródkowe znajdują się na wewnętrznej powierzchni trzonu żuchwy w
linii pośrodkowej w połowie wysokości żuchwy. Stanowią miejsce przyczepu
mięśnia bródkowo-językowego oraz bródkowo-gnykowego. Na zdjęciu
zębowym kolce bródkowe występują jako miejsce o zwiększonej gęstości
kości z małym ciemnym otworem pośrodku,który jest
otworem językowym,
przez który biegną naczynia odżywcze.
ANATOMIA RADIOLOGICZNA CZASZKI
Głównymi wskazaniami do wykonania zdjęć czaszki i szkieletu twarzoczaszki
są:
• Złamania szkieletu twarzoczaszki
• Złamania czaszki
• Badanie zatok szczękowych
• Choroby podstawy i sklepienia czaszki
• Zaburzenia SSŻ
Kresa żuchwowo-gnykowa
(nieprzepuszczalna dla promieniowania-jasna)
Znajduje się na powierzchni językowej żuchwy w okolicy zębów
przedtrzonowych i trzonowych. Stanowi miejsce przyczepu mięśnia
żuchwowo-gnykowego. Na zdjęciu rentgenowskim rzutuje się poniżej
wierzchołków zębów trzonowych oraz kresy skośnej zewnętrznej.
Zdjęcie półosiowe czaszki
(occipitomentale-potylicznobródkowe)
W tej projekcji uwidaczniany jest szkielet twarzy oraz zatoki szczękowe tak,
aby uniknąć rzutowania kości podstawy czaszki.
Kanał żuchwowy
(przepuszczalny dla promieniowania-ciemny)
Rozpoczyna się otworem żuchwy na wewnętrznej powierzchni gałęzi żuchwy
i przebiega ku dołowi oraz przodowi. Przebiega w istocie gąbczastej
żuchwy,otoczony cienką blaszką istoty zbitej nieprzepuszczalnej dla
promieniowania-jasnej. Na wysokości otworu bródkowego kanał ten dzieli
się na dwie odnogi:
- kanał bródkowy
- kanał przysieczny.
Zdjęcia zgryzowe
Wskazania:
• Badanie zatok szczękowych.
• Wykrywanie złamań środkowej 1/3 twarzy (Le Fort I, Le Fort II, Le Fort
III, kości jarzmowej, kompleksu nosowo sitowego, złamania oczodołu typu
„blow-out”).
• Złamania wyrostka dziobiastego.
• Badanie zatok czołowych i sitowych.
• Badanie zatok klinowych.
Zdjęcie tylno-przednie czaszki
(PA czaszki)
Ta projekcja ukazuje sklepienie czaszki, głównie kość czołową oraz szczękę i
żuchwę.
ANATOMIA RADIOLOGICZNA WIDOCZNA NA ZDJĘCIU
PANTOMOGRAFICZNYM
Anatomia radiologiczna pantomogramu części twarzowej czaszki różni się
znacznie od konwencjonalnych zdjąć sumacyjnych lub warstwowych tych
struktur anatomicznych.
Pantomogram części twarzowej czaszki jest w różnym stopniu
powiększonym obrazem radiologicznym,na którym uwidacznia się uzębienie
szczęki i żuchwy oraz sąsiednie okolice anatomiczne.
Główną wadą tej techniki jest
warstwowość zdjęcia.
Jak we wszystkich
typach zdjęć tomograficznych, na zdjęciu wyraźnie widoczne są tylko
struktury w obrębie badanej warstwy. Struktury znajdujące się poza warstwą
są nieostre, mogą dawać niewyraźne cienie na zdjęciu. Te cienie obniżają
jakość końcowego obrazu i utrudniają interpretację. W tomografii
panoramiczna) warstwa ma kształt podkowy odpowiadający łukom zębowym.
Prawidłowe cienie anatomiczne, które są widoczne na zdjęciu
pantomograficznym różnią się nieco w zależności od typu aparatu,ale ogólnie
można je podzielić na dwie grupy;
Wskazania:
• Złamania sklepienia czaszki
• Badanie zatok czołowych
• Stany dotyczące czaszki, w tym:
- choroba Pageta
- szpiczak mnogi
- nadczynność przytarczyc
Zdjęcie boczne czaszki
Uwidacznia sklepienie czaszki i szkielet twarzy z boku. Wskazania;
• Złamania czaszki i podstawy czaszki.
• Złamania środkowej części twarzy, aby ukazać możliwe przemieszczenia
szczęki ku dołowi i tyłowi.
• Badanie zatok czołowych, klinowych i szczękowych.
• Zmiany chorobowe sklepienia czaszki:
- choroba Pageta
- szpiczak mnogi
- nadczynność przytarczyc
• Prawdziwe cienie struktur leżących w obrębie lub blisko warstwy badanej.
3
Zeskanowal i zmniejszyl: < shakemaster@wp.pl>
Zdjęcie osiowe czaszki Submento-Vertex (SMV)
Projekcja ta ukazuje od dołu podstawę czaszki, zatoki klinowe oraz szkielet
twarzy.
próchnica wtórna
pozostałe, nie usunięte tkanki próchnicowe
zębina wtórna
stan miazgi - obecność zwapnień
obecność materiału wypełniającego w komorze zęba
obecność ciał obcych
resorpcja wewnętrzna
Wskazania:
• Zmiany uszkadzające/rozrostowe dotyczące podniebienia, okolicy kości
skrzydłowej lub podstawy czaszki.
• Badanie zatok klinowych.
• Ocena grubości (przyśrodkowo-bocznej) tylnej części żuchwy przed
osteotomią.
• Złamania luków jarzmowych.
ENDODONCJA W OBRAZIE RTG
Ocena zdjęcia rtg
PRÓCHNICA I WYPEŁNIENIA W OBRAZIE RTG
Klasyfikacja próchnicy:
• pierwotna
• wtórna
• ostra
• przewlekła
• w bruzdach i zagłębieniach (zgryzowa, policzkowa, językowa)
• powierzchni gładkich (proksymalna, dystalna, policzkowa, językowa,
korzeniowa
Komora i korzeń:
• ilość korzeni
- wielkość i kształt kanałów
- długość korzeni
- obecność
- kamieni w miazdze
- wypełnień korzeni
- wewnętrznej resorpcji
- zewnętrznej resorpcji
- złamań korzeni
Diagnostyka próchnicy:
Badanie kliniczne
• oglądanie
• badanie zgłębnikiem
• transiluminacja
Tkanki okołowierzchołkowe
• całość, ciągłość i grubość
• szpary ozębnej
• blaszki zbitej zębodołu
• obecność przejaśnień
• obecność zacienień
• wzór beleczek kości gąbczastej
Badanie rentgenowskie
• zdjęcia skrzydłowo - zgryzowe
• zdjęcia wewnątrzustne
• zdjęcia pantomograficzne mają ograniczoną wartość
Cechy prawidłowego obrazu rentgenowskiego
Prawidłowy obraz zęba na zdjęciu rtg:
w koronie
- zbita pokrywa szkliwa i zębiny
w szyjce -
tylko zębina
-
przejaśnienie przyszyjkowe
w korzeniu
- zębina, cement i policzkowe i językowe blaszki zbite zębodołu
Tkanki okołowierzchołkowe zębów stałych
szpara ozębnej -
przepuszczalna dla promieniowania, cienka ciągła linia,
otaczająca zarys korzenia
blaszka zbita zębodolu -
nieprzepuszczalna dla promieniowania, cienka
ciągła linia, przylegająca do szpary ozębnej
beleczki kości gąbczastej
- w żuchwie grube, ułożone blisko siebie, często ustawione poziomo
- w szczęce cieńsze, szerzej rozłożone
Przejaśnienie przyszyjkowe:
• zlokalizowane w szyjce zęba
• ograniczone od góry przez warstwę szkliwa lub wypełnienie a od dołu
przez poziom kości wyrostka zębodołowego
• trójkątny kształt, coraz mniej widoczny bliżej środka zęba
• podobny wygląd wszystkich zębów
Tkanki okołowierzchołkowe zębów mlecznych
- szpara ozębnej - j. w.
- blaszka zbita ozębnej - j.w.
- leżący głębiej ząb staly wraz z torebką może przykrywać wierzchołek zęba
mlecznego
- resorpcja korzenia zęba mlecznego ( prawidłowy proces usuwania)
Obraz rentgenowski próchnicy:
- obszary przejaśnienia o różnym kształcie w koronach, szyjkach lub
korzeniach zębów
- można je wykryć tylko tam, gdzie zaszła wystarczająca demineralizacja
Tkanki okołowierzchołkowe wyrzynających się zębów
Ubytki przyszyjkowe:
- nie mają wyraźnych granic górnych i dolnych
- mają kształt wklęsły
- zazwyczaj lokalizują się w okolicy szkliwa
- ograniczony obszar przepuszczalny dla promieniowania przy wierzchołku
zęba
- blaszka zbita wokół brodawki zębowej nieprzepuszczalna dla
promieniowania
- lejkowaty kształt rozwijającego się korzenia
- dopiero po zakończeniu rozwoju korzenia staje się widoczna szpara ozębnej
przepuszczalna dla promieniowania linia
Zębina wtórna i reparacyjna, tworząca strefę mniej przepuszczalną dla
promieniowania, może sprawić przez kontrast, że prawidłowa zębina może
imitować przejaśnienia próchnicowe.
Duża zmienność osobnicza, jeżeli chodzi o grubość, kształt i gęstość kości
otaczającej zęby
Kontrast, rozdzielczość i nakładanie się struktur mogą utrudniać
interpretację obrazu
Niedoskonałości diagnostyki rtg próchnicy:
- ubytki próchnicowe są zawsze klinicznie większe niż ich obraz rtg
- warunki ekspozycji i różne techniki ustawienia filmu mają wpływ na wygląd
i rozmiar ubytku na rtg
- nakładanie się struktur zęba powoduje, że czasem nie można określić
dokładnie umiejscowienia ubytku, rozległości policzkowe -językowej,
odległości od zachyłków komorowych miazgi
Wpływ nakładających się cieni prawidłowych struktur anatomicznych
Cienie struktur przepuszczalnych dla promieniowania
• zatoki szczękowe
• otwór nosowo - podniebienny
• otwory bródkowe
Ocena rentgenowska wypełnień:
wysokość
nawisy
punkty styczne
szczelność brzeżna w okolicy
obecność podkładu
podstawy ubytku
Ocena zęba pod wypełnieniem:
Obraz na rtg
- szpara ozębnej może się wydawać
bardziej przepuszczalna
dla
promieniowania lub poszerzona ale nadal jest ciągła i dobrze ograniczona
- blaszka zbita zębodołu może wydawać się
mniej widoczna
lub może być w
ogóle niewidoczna
4
Zeskanowal i zmniejszyl: < shakemaster@wp.pl>
- przy wierzchołku zęba pojawi się obszar przepuszczalny dla promieniowania
w obrębie kości zębodołu
Cienie struktur nieprzepuszczalnych dla promieniowania
- kresa żuchwowo - gnykowa
- trzon kości jarzmowej
- obszary sklerotyczne tkanki kostnej, tzw. wyspy kości zbitej
Obraz na rtg
- Zaciemnienie lub zasłonięcie szczegółowych cieni korzeni i tkanek
okołowierzchołkowych
ZMIANY ZAPALNE I ZWYRODNIENIOWE TOCZĄCE SIĘ WYŁĄCZNIE
W OBRĘBIE MIAZGI ZĘBA
- nie powodują zmian w prawidłowym obrazie rentgenowskim.
W
y
jątek:
- zębiniak
- resorpcja wewnętrzna
Obraz Rentgenowski Okołowierzchołkowych Zmian Zapalnych
Zapalenie ostre
-
dochodzi do niszczenia i resorpcji otaczających tkanek.
Zapalenie przewlekle
- procesy niszczenia i odbudowy tkanki zachodzą w
tym samym czasie ( układ odpornościowy dopowiada na infekcję ).
Typ i przebieg procesu zapalnego przy wierzchołku zależy między innymi
od:
mikroorganizmów zakażających
- ich rodzaju
- zjadliwości
- ilości
układów obronnych ustroju
Typy zapaleń tkanek okołowierzchołkowych
- ostre surowicze
brak widocznych zmian lub poszerzenie szpary oząbnej
- ostre ropne
brak widocznych zmian lub poszerzenie szpary ozębnej i zatarcie zarysu
blaszki zbitej w okolicy wierzchołka
-
p
rzewlekłe ropne
- utrata ciągłości blaszki zbitej zębodołu
- zmiana o nieregularnych, zatartych konturach
- może wystąpić resorpcja wierzchołka korzenia
- przewlekłe ziarninujące
- utrata ciągłości blaszki zbitej zębodołu
- zmiana o nieregularnych, zatartych konturach
- przewlekłe ziarninowe
- utrata ciągłości blaszki zbitej zębodołu
- przejaśnienie średnicy kilku lub kilkunastu mm
- w środku zmiany brak widocznego beleczkowania kostnego, które pojawia
się na obwodzie
- może być otoczone obwódką osteosklerotyczną lub nie
- torbiel korzeniowa
- utrata ciągłości blaszki zbitej zębodołu
- przejaśnienie średnicy kilku lub kilkunastu mm
- w środku zmiany brak widocznego beleczkowania kostnego
- otoczone wyraźną obwódką osteosklerotyczną
- przewlekłe włókniste
- poszerzenie, zniekształcenie szpary ozębnej
- nawarstwienie cementu korzeniowego
- przewlekłe zagęszczające
- brak widocznego zniszczenia tkanki kostnej
- widoczna zbita tkanka kostna wokół wierzchołka korzenia
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]